Benjamin Graham – bài học đầu tư vượt thời gian giúp bạn trở nên giàu có

Benjamin Graham, được mệnh danh là “cha đẻ của đầu tư giá trị” (value investing), tựa như ngọn đuốc soi sáng con đường tài chính gập ghềnh. Những bài học của ông không chỉ là kim chỉ nam của nhà đầu tư nói chung và nhà đầu tư giá trị nói riêng, mà còn ẩn chứa những triết lý sống sâu sắc, và ẩn chứa sự thông thái, khôn ngoan của thời đại.

Warren Buffett luôn coi Benjamin là người thầy lớn, và ông đã lấy tên người thầy này để đặt tên lót cho con trai mình Howard Graham Buffett. Rõ ràng, đó là những bảo chứng thể hiện rõ nét ý tưởng của Benjamin Graham tác động đến ông lớn đến thế nào.

Ngay cả nhà đầu tư giỏi nhất cũng học, vậy ta càng nên học tập từ Benjamin Graham, và dưới đây là 1 số bài học cho bạn, và những bài học này cũng thể hiện rõ trong cuốn sách Nhà đầu tư thông minh.

Đầu tư và đầu cơ là hai việc khác nhau

Graham nhấn mạnh rằng đầu tư là việc dựa trên phân tích cẩn trọng để đảm bảo an toàn vốn và mang lại lợi nhuận hợp lý. Nếu không đáp ứng những tiêu chí này, thì đó là đầu cơ.

Thực tế định nghĩa của Benjamin Graham khá đơn giản, hoặc là đầu tư hoặc là đầu cơ. Không nói đến đúng sai, bởi ở sự hiện đại của thế giới tài chính bây giờ, Ngọ sẽ chia thành đầu tư, đầu cơ và đánh bạc.

Để dễ tưởng tượng, giả định, một nhà đầu tư phân tích một công ty sữa Vinamilk, và ước tính giá trị là 90.000 đồng, và trên thị trường giá bán là 60.000 đồng.  Sau khi ông đã xem xét báo cáo tài chính, thấy doanh thu ổn định, nợ thấp, thị trường ngày càng mở rộng. Ông sẽ mua, và không màng đến những lời bàn tán ồn ào của các diễn đàn, hay các tay săn hoa hồng về cổ phiếu nóng. Việc này được xem là đầu tư.

Ngược lại, mua vì thấy giá tăng, thấy môi giới bảo mua, nghĩ rằng đây là cổ phiếu tốt mà không dành thời gian phân tích nghiên cứu sâu, đối với Benjamin Graham đó là đầu cơ.

Biên an toàn (Margin of Safety)

Một trong những khái niệm trung tâm của Graham là “biên an toàn” — tức là bạn chỉ nên mua cổ phiếu khi giá thị trường thấp hơn giá trị nội tại đáng kể. Điều này giúp bạn giảm thiểu rủi ro nếu tính toán sai hoặc thị trường biến động bất ngờ.

Ý nghĩa của Biên an toàn khá đơn giản, đầu tiên và quan trọng nhất đó là nếu bạn sai, ví dụ bạn nghĩ Vinamilk là giá trị thực là 90 nhưng thực tế là 65 thôi, thì bạn cũng không bị gặp rắc rối lớn, hoặc giảm thiểu thua lỗ. Nếu bạn đúng, bạn sẽ thu được lợi nhuận lớn.

Giống như xe qua cầu, nếu cầu có thể chịu lực 30 tấn, có khi ta chỉ để biển báo giới hạn là 10 tấn.

Ngài Thị Trường (Mr. Market)

Graham tạo ra hình tượng “Ngài Thị Trường” — một người bạn đồng hành cực kỳ cảm tính, mỗi ngày đều đưa ra mức giá mua/bán khác nhau cho cổ phiếu. Bạn không cần chạy theo cảm xúc thất thường của thị trường; thay vào đó, hãy tận dụng sự điên rồ của nó để mua khi rẻ và bán khi đắt.

Có những ngày ông phất khích hét giá cao ngất ngưỡng để để bạn tự chọn bán hoặc mua cổ phiếu, ngược lại có ngày ông u sầu cũng cổ phiếu đó, ông là chào bán và mua với giá thấp lè tè. Điều quan trọng, là bạn sẽ mua giá hời khi Ngài Thị Trường buồn và bán khi ông hưng phấn.

Thực tế trong năm, trung bình khi lấy giá cao nhất chia cho giá thấp nhất của 1 cổ phiếu – thường chênh nhau từ 1,5-2 lần.

Đầu tư dựa trên giá trị nội tại, không phải theo đám đông

Graham dạy rằng giá cổ phiếu trên thị trường có thể dao động lớn trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn, nó sẽ phản ánh giá trị thực của doanh nghiệp. Người đầu tư khôn ngoan phải dựa trên phân tích giá trị, chứ không bị cuốn theo sự phấn khích hay sợ hãi nhất thời.

Đối với một nhà đầu tư bình thường, họ có xu hướng mua khi số đông mua và bán khi số đông bán. Ước mơ thì mua rẻ bán đắt, nhưng thực tế thường sẽ mua đắt và bán rẻ.

Thay vì căn cứ dựa vào đám đông, hay dựa vào giá trị nội tại của chính cổ phiếu – thứ chậm biến động hơn, khi đó nhà đầu tư sẽ có chiến lược phù hợp để đầu tư và thắng lợi bền vững.

Tự bảo vệ mình khỏi sự thiếu hiểu biết

Graham không kỳ vọng mọi người trở thành chuyên gia, nhưng ông nhấn mạnh sự quan trọng của việc tự bảo vệ tài chính, tức là thận trọng và đòi hỏi tiêu chuẩn cao trong việc chọn lựa tài sản đầu tư.

Một trong những cách ông đề xuất là mua đa dạng hóa, đối với ông ta có thể xem xét nắm giữ 30 cổ phiếu. Ngoài ra thêm, tùy tính chất bạn là nhà đầu tư thụ động hay chủ động, phòng thủ hay mạnh bạo mà có phong cách triết lý phù hợp.

Kỷ luật và kiên nhẫn là yếu tố then chốt

Ông luôn nhấn mạnh rằng kỷ luật trong phân tích và sự kiên nhẫn trong hành động là yếu tố then chốt để đầu tư thành công. Đầu tư không phải là trò chơi may rủi hay kiếm tiền nhanh.

Chứng khoán không cho kết quả liền vào cuối ngày hoặc cuối tháng mà là chờ đợi lâu dài. Tiền không sinh ra từ việc mua và bán mà từ việc nhà đầu tư biết kỷ luật và sự chờ đợi.

Cuối cùng, Benjamin Graham thực sự là 1 nhà đầu tư xuất sắc, dù không quá giàu có nhưng tiền ông đủ rủng rỉnh để theo đuổi những đam mê của mình, ông là nhà đầu tư, giảng viên khá toàn năng. Không giống như học trò của mình là Warren Buffett hay Walter Schloss làm việc “đến khi chết” – bởi họ thích đầu tư, còn Benjamin thích giảng dạy và nghiên cứu hơn. Ông nghỉ hưu sớm 20 năm trước khi qua đời năm 1976, để lại cho đời 3 triệu USD tại thời điểm đó.