Một mẹo để tiến bộ hơn cho nhà đầu tư non tay nghề?

Một thực tế về nguyên lý cá mập

Nhiều nhà đầu tư cứ lập luận để đầu tư tốt phải nhiều tiền, để có thể tác động và khống chế cổ phiếu mình mua. Do đó, sẽ tác động đến giá cổ phiếu và điều chỉnh lên xuống để sinh lời.

Nghe có vẻ, giống tay to – cá mập – mặt lớn thì mới có thể kiếm tiền.

Trong chứng khoán, không phủ nhận có những trận “game”, và thông thường sẽ là sự móc nối giữa ban quản lý và những tay chơi lớn. Điều này, cũng giống như bắt tay nhau để tạo cơn sốt đất thôi. Và thường là ở những doanh nghiệp không ra gì.

Nhiều người sẽ nghĩ sẽ chạy theo dòng cá mập để kiếm chút cơm, tìm đến những dòng tiền lớn. Tất nhiên có những người sẽ kiếm được cơm cháo, có thể do họ có 1 số kỹ năng hoặc đơn thuần chỉ là may mắn. Nhưng tư duy logic của tay lớn tạo game, nguyên tắc chính là: “nuôi mập ăn béo”. Khi lưới buông thì vẫn có thể có vài người kịp thoát thân, nhưng đa số sẽ thành con mồi.

Chốt lại, xét về tính ngẫu nhiên, sẽ có số ít người kiếm chút đỉnh. Nhưng về phương pháp luận, tính tất nhiên – đây là kiểu tư duy sai lầm và sẽ phải trả giá lớn.

Nhà đầu tư bị oan như thế nào?

Nhưng thực tình đó không phải là lỗi hoàn của nhà đầu tư. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với họ bị vô can.

Lý do, chúng ta là động vật của xã hội – chúng ta có một nền văn hóa loài người chung.

95% nhà đầu tư dù thua kém, thì họ vẫn chiếm sóng đến 95% cái miệng – và đây là nguồn truyền thông về phương thức và góc nhìn. Chúng ta vẫn tin tưởng những người quanh ta, thân thuộc hơn là những gì đúng đắn ở xa lắc lơ.

Ở góc độ Toán học, thì dù tất cả mọi người đều cố gắng, thì cũng sẽ chứa 95% nhà đầu tư ở top dưới, bất kể xã hội tiến bộ tới đâu, và bất kể sự hiểu biết chung của xã hội rộng tới đâu. Nhà đầu tư có thể ít dở hơn, hoặc giỏi hơn; nhưng những nhà đầu tư giỏi họ lại càng xuất sắc hơn.

Tất nhiên, còn nhiều lý do nữa.

Cho việc đầu tư không hiệu quả, không hẳn là lỗi hoàn toàn nhà đầu tư.

Nhưng điều đó, không có nghĩa là nhà đầu tư cá thể bị oan một cách hoàn toàn. Bởi giả định có 100 người, thì vẫn có 5 người có kết quả đúng kỳ vọng hợp lý mà.

Một cách để học

Thôi, thì ta cứ chấp nhận bản tính cố hữu con người là vậy. Nhưng có một cách để giúp ta khiêm tốn hơn, là xây dựng một hệ thống đánh giá để khách quan.

Tất nhiên, khi ta xây dựng một hệ thống cho bản thân, thì bản thân hệ thống đó cũng đã không khách quan rồi. Nhưng chẳng sao cả, đúng sơ sơ còn hơn sai tuyệt đối. Ít nhất, khi có 1 hệ thống ta sẽ phát hiện lỗi sai của mình nhiều hơn.

Trong chứng khoán, Ngọ sai nhiều không? Câu trả lời chắc chắn là CÓ.

Không phải lỗ là Ngọ sai. Cũng không phải thắng là Ngọ đúng. Bởi đầu tư là tương lai, mà tương lai là bất định.

Tuy nhiên, việc sai có kết quả tiêu cực nhưng không lớn, thì được việc đúng và kết quả tích cực bù trừ – khiến cho nhìn chung cuộc tốt đẹp hơn hẳn so với kỳ vọng hợp lý.

Vậy trong tương lai có tiếp tục sai không?  Câu trả lời Ngọ sẽ CÓ.

Bởi đầu tư sai là một phần của hệ thống kinh doanh, lỗi và tỷ lệ lỗi là một điều không thể tránh khỏi.

Điều Ngọ có thể làm, là phải có hệ thống nhận diện lỗi của bản thân để khắc phục.

Tất nhiên, Ngọ hiểu: Đối với số đông, nếu thành công thì họ sẽ nói do mình tài năng, nhưng nếu thất bại đổ lỗi cho ngoại cảnh. Nên họ không bao giờ tiến bộ và sẽ mãi mãi nằm ở mức 95%!

Do đó, bạn không chỉ xây dựng hệ thống nhận diện lỗi sớm, mà phải nhận diện nhanh hơn và tốt hơn người kia.

Học từ kinh nghiệm bản thân luôn là cách học hiệu quả, nhưng cũng khá là đau đớn và đắt đỏ.

Một cách học ở trường Y và Quân Đội

Các trường Y Dược có 1 cách học đặc biệt và đáng ngưỡng mộ. Họ cho sinh viên mình đến các bệnh viện để thực hành và thực chiến dưới sự giám sát của các bác sĩ trưởng thành và kinh nghiệm.

Cho nên tại thời điểm tốt nghiệp, Ngọ tin rằng họ có trình độ thực chiến tốt hơn bất cứ ngành nào khác, như kinh tế, kỹ sư hay bất cứ đâu.

Thêm nữa, trong môi trường quân đội, hãy tưởng tượng bạn tuyển quân xong thì gửi thẳng ra chiến trường. Ngọ nghĩ điều này sẽ khiến toàn quân thất bại.

Điều nên làm là nên học tập và rèn luyện theo kiểu: “Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”.

Tất nhiên, trong chứng khoán – chúng ta có thể tự thiết lập cho mình như vậy, bằng cách học hỏi từ những người đã thực chứng như Warren Buffett, Philip Fisher, Benjamin Graham… và nhiều nhà đầu tư giỏi.

Tất nhiên, ta có thể học từ những nhà đầu tư hiệu quả trong thực tế. Họ sẽ hướng dẫn bạn nhiều thứ như “làm bánh” – nhớ rằng có nguyên tắc là da thịt trong cuộc chơi.  Bởi trong ngành nào, cũng có người đáng ngưỡng mộ, và những người đáng né ra.

Hoặc bạn có thể ủy thác – cho 1 người đủ giỏi. Còn lại năng lượng, trí tuệ mình thì tập trung cho thứ bạn giỏi nhất. Đó cũng là một nguyên tắc của việc học.

Hãy thứ hỏi điều gì khiến một người ở TOP 95% phía dưới? Rồi bạn hãy làm ngược lại!