Cuộc sống bất định
Thực tế, bất định là 1 từ Ngọ thích dùng nhất trong cuộc sống, vì Ngọ chẳng dám chắc 100% cái gì, nhất là ngắn hạn. Thực tế ở khía cạnh nào đó, bất định có nét tương đồng với xác suất trong toán học hoặc vô thường trong phật giáo.
Bất định là 1 điều thú vị, rất nhiều người chẳng muốn bất định, nhưng cuộc sống vốn dĩ đã bất định. Vậy thì thôi, ta đối diện về nó vậy. Nghiên cứu về nó.
Hãy tưởng tượng: Bạn mua cổ phiếu giá 20k, độ rủi ro 50%; hay chấp nhận mua 30k rủi ro 20%?
Nhiều người thích gửi tiền ngân hàng để kiếm lãi ổn định, thay cho đầu tư như bất động sản, chứng khoán, khi kết quả bất định hơn.
Ý tưởng để quyết định đúng trong thế giới bất định thì đơn giản, nhưng để thực hành đúng để có những quyết định chất lượng là không dễ dàng.
Chuyện đứa bạn và sống là 1 trò game
Mùng 1 Tết dương, Ngọ ngồi cà phê với bạn Ngọ, người đã khởi nghiệp và có thành quả. Tạo công ăn việc làm cho rất nhiều người, Ngọ hỏi để thấu hiểu hơn:
- Nếu giờ anh em mình đi thi các môn học như sinh viên thì kết quả thế nào?
Câu trả lời:
Đầu tư bền vững & Lợi nhuận vượt trội!
Người ủy thác cho Ngọ đã có mức lãi TRUNG BÌNH MỖI NĂM GẤP 2.5 LẦN so với lợi nhuận kỳ vọng (CAPM). Happy Fund đã có mức lãi 8.5 LẦN trong 9 năm kể từ lúc bắt đầu hoạt động!
Khám phá hoạt động ủy thác hiệu quả này ngay! ⇒ Đọc bài chi tiết
- Thua xa sinh viên, thậm chí rớt ấy!
Tuy nhiên, một sự thật là bạn ấy và Ngọ hoàn toàn có thể thuê bất kỳ ai tốt nghiệp Thạc Sĩ, Ngoại Thương, thậm chí là Tiến Sĩ kinh tế làm cho mình nếu muốn. Đó là nói không điêu 1 tí nào!
Vấn đề ở đây, không phải là biết, mà là da thịt trong cuộc chơi, và độ sâu sắc của vấn đề.
Buffett từng chia sẻ (lược dịch đơn giản) là:
(Câu gốc: Could you really explain to a fish what it’s like to walk on land? One day on land is worth a thousand years of talking about it, and one day running a business has exactly the same kind of value. Running a business really makes you feel down to your toes what it’s like.”)
Bản thân Ngọ nghĩ: “Cuộc sống là 1 trò game”. Và chơi trò chơi game trong sự bất định rất thú vị và thi vị.
Trong chứng khoán và cuộc sống – thì kết quả sẽ dựa vào may mắn và kỹ năng. Bạn không thể tác động đến may mắn hên xui, nhưng kỹ năng là có thể tăng theo thời gian, và hoàn toàn luyện tập và học được.
Ngọ luôn nói: Chứng khoán là xác suất, khi Ngọ mua 1 mã, Ngọ chẳng biết nó tăng hay giảm. Chỉ là tổng hòa lại khả năng tăng cao hơn.
Bi trắng và bi đen
Hãy tưởng tượng trò chơi như sau: Trong 1 hộp mù vô số viên bi có 60% bi trắng và 40% bi đen. Thì khi bốc ra 1 viên bi bất kỳ, giả sử tỷ lệ cược như nhau, thì ta sẽ cược đó là bi trắng.
Dù thực tế kết quả có thể là bi đen. Và nhiều người chọn bi đen, kết quả họ thắng lợi ván cược – điều đó, không có nghĩa họ chọn bi đen là đúng, mà đơn giản là may mắn.
Logic ở đây là: Nếu đúng, hãy tiếp tục cược bi đen đi… khi chơi 10.000 lần, 1000.000 lần – thì kết quả sẽ rõ ràng hơn rất nhiều.
Lựa chọn trắng, đó mới là lựa chọn đúng. Dù kết quả ra bi đen đi nữa.
Khi chơi đủ nhiều, bạn sẽ thấy giá trị quyết định chọn bi trắng của mình.
Thực tế:
- Ra 1 lần bi đen là 40%
- Ra 2 lần bi đen liên tiếp là 40% X 40% = 16%
- Ra 3 lần bi đen liên tiếp là 40% X 40% X 40% = 6.4%
- Ra 4 lần bi đen liên tiếp là 40%^4 =2.56%
- Ra 5 lần bi đen liên tiếp là 40%^5 = 1.02%
Nếu ai đã từng mua vé số truyền thống, thì khả năng ra giải 8, với 2 số cuối trùng cũng tầm 1%. Thì việc bốc ra bi đen 5 lần liên tiếp cũng tương tự giải 8.
Nhưng bạn chọn 5 lần bi đen, và ra bi đen không có nghĩa là bạn đúng. Mà đơn giản là may mắn!
Casino vận dụng lý thuyết này để kiếm lời, miễn quản trị rủi ro, miễn không cho cược quá lớn, thì người chơi càng nhiều, và chơi càng lâu thì họ sẽ kiếm được rất nhiều tiền. Cơ chế chỉ có vậy.
Nếu bạn đầu tư, và áp dụng vào cuộc sống giống như nhà cái, bạn sẽ kiếm rất nhiều tiền.
Thực ra nguyên lý này, cũng áp dụng trong ngành kinh doanh bảo hiểm. Bạn thu 100 người mỗi người 1 đồng, và chung cho người được bảo hiểm 50 đồng!
Tất nhiên, ở đây ta chỉ mới nói tỷ lệ bốc được bi trắng và bi đen, nếu mức phần thưởng và thua lỗ bằng nhau.
Khi mức thưởng phạt khác biệt
- Giờ nếu tỷ lệ cược vào đen, thắng thì được 10 đồng, và thua thì mất 5 đồng!
- Còn cược vào bi trắng thắng thì được 5 đồng, và thua thì mất 10 đồng.
Kết quả tính:
Và một người tính toán đúng, sẽ đặt cược vào bi đen với kỳ vọng thắng trong 10 lần là 4, và kiếm được 4 X10 = 40 đồng.
Và thua sẽ là 6 và thua 6X5 = 30 đồng.
Mức lãi trung bình 10 lần chơi là 10 đồng!
Nếu ai cá cược bóng đá, kèo châu Âu sẽ thấy rõ điều này. Đội mạnh thắng thì được ít, thua thì mất nhiều và ngược lại đội yếu thắng được nhiều và thua thì ít hơn.
Đặt cược vào chứng khoán
Dù muốn hay không trong chứng khoán cũng có ý nghĩa tương tự.
Một nhà đầu tư xuất sắc có thể nghĩ cổ phiếu X sẽ có 70% khả năng giảm, và 30% khả năng tăng nhưng họ vẫn mua vào!
“Tôi nghĩ cổ phiếu X sẽ giảm, nhưng tôi sẽ mua cổ phiếu X”.
Nghe mệnh đề hơi phi logic, nhưng logic ẩn đằng sau đó, là nếu thua thì thua ít chỉ 1 đồng, mà thắng thì thắng nhiều chẳng hạn như 5 đồng/10 đồng. Kết quả sẽ là họ đặt cược và mua cổ phiếu X trên.
Có nhiều chiến lược để ra quyết định trong môi trường không chắc chắn. Nhưng có lẽ, gạt cảm giác tâm lý ra, và dùng tư duy xác suất trong thế giới bất định, bạn sẽ có lợi thế lớn.
Câu hỏi cuộc sống
Trong vô vàn kiến thức Toán học, hiểu về xác suất là điều đáng giá để học nhất khi áp dụng trong cuộc sống, kinh doanh và đầu tư.
Tuy nhiên, giải Toán xác suất 10 điểm, và ứng dụng thực sự nó vào cuộc sống là 1 quãng đường dành cho người luyện tập.
Ta sẽ kết luận lại bài này bằng việc bạn tư duy 2 tình huống:
Khôn 3 năm Dại 1 giờ, với hàm ý như ông cha ta nói trước giờ
hay bạn chọn ngịch đảo của nó: Dại 3 năm Khôn 1 giờ?
Nếu bạn thích tư duy khoa học mời bạn đọc bài: CophieuX chỉ bạn cách phát hiện lừa dối bằng KHOA HỌC!
Học chứng khoán từ người thực chiến – Lãi 100 lần trong 25 năm!
Với chiến lược đầu tư thực chiến, bạn có thể gia tăng lợi nhuận 100 lần trong 25 năm. Cam kết 100% bạn biết cách đơn giản để đứng trong TOP 1% đến 5% nhà đầu tư giỏi nhất.