Thomas Rowe Price Jr. – Người gieo hạt giống cho đầu tư tăng trưởng

Người đời thường gọi Benjamin Graham là ‘cha đẻ của đầu tư giá trị’, người khuyên nhà đầu tư tìm kiếm những món hời trong đống đổ nát của thị trường.

Nhưng gần như cùng thời, Thomas Rowe Price Jr. lại đi ngược dòng: ông không săn lùng xác khô của quá khứ, mà gieo hạt giống cho tương lai.

Với niềm tin rằng ‘thời gian là đồng minh của doanh nghiệp tăng trưởng’, Price khẳng định sự giàu có bền vững đến từ việc đồng hành cùng những công ty tiên phong và đổi mới.

Nếu Graham dạy nhà đầu tư cách mua rẻ rồi bán đắt, thì Price mở ra một con đường khác: nuôi dưỡng sự lớn mạnh của doanh nghiệp qua nhiều thập kỷ.

Chính sự khác biệt ấy khiến ông được tôn vinh là ‘cha đẻ của đầu tư tăng trưởng’.

Hành trình đầu tư – Từ hóa học đến vua tăng trưởng

Thomas Rowe Price Jr. sinh ngày 16 tháng 3 năm 1898 tại Glyndon, Maryland, gần Baltimore, trong gia đình trung lưu. Cha ông, bác sĩ phẫu thuật cho Western Maryland Railroad, truyền cảm hứng về làm việc chăm chỉ. Ông học tại Glyndon School, Franklin High School, và Friends School of Baltimore, trước khi tốt nghiệp hóa học tại Swarthmore College năm 1919.

Ban đầu, ông thử sức tại DuPont, nhưng hóa học không phải đam mê; ông mê quản lý tiền. Năm 1927, ông cưới Eleanor Baily Gherky, người có cha từng làm việc với Thomas Edison, và họ có hai con trai.

Sau DuPont, Price làm việc tại ba công ty đầu tư nhỏ, học về tài chính nhưng bất mãn với mô hình dựa trên mức hoa hồng, khuyến khích bán cổ phiếu bất kể chất lượng. Năm 1930, ông gia nhập MacKubin, Legg and Co., lên trưởng bộ phận đầu tư, nhưng xung đột với đồng nghiệp vì họ ưu tiên giá trị ngắn hạn.

Năm 1937, ông lập T. Rowe Price Associates tại Baltimore với triết lý đầu tư tăng trưởng và phí dựa tài sản quản lý, không hoa hồng. Quỹ khởi đầu nhỏ, nhưng đến 1950 ra mắt Growth Stock Fund, đạt lợi nhuận vượt trội. Ông quản lý đến 1966, bán cổ phần, nghỉ hưu 1971.

Năm 2025, T. Rowe Price quản lý 1.5 nghìn tỷ đô la, chứng minh hành trình từ nhà hóa học đến vua tăng trưởng bằng sự dám nghĩ khác và kiên định.

Phong cách & Triết lý đầu tư – Trồng cây cho ngày mai

Thomas Rowe Price không tìm cổ phiếu “giá rẻ” theo nghĩa ngắn hạn, mà săn lùng những công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, ban lãnh đạo có tầm nhìn, doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng vượt trội so với nền kinh tế chung.

Ông tin rằng một doanh nghiệp chất lượng hiếm khi rẻ, và giá cổ phiếu cao ở hiện tại vẫn có thể rẻ nếu tương lai công ty lớn mạnh.

Thay vì đuổi theo sóng ngắn hạn, ông đa dạng hóa danh mục vào những ngành có triển vọng dài hạn như y tế, công nghệ, tiêu dùng – những nơi nhu cầu xã hội bền vững và có thể thay đổi cả cấu trúc kinh tế.

Ông cũng yêu cầu nghiên cứu độc lập, gặp gỡ lãnh đạo công ty, phân tích tài chính sâu sắc, thay vì dựa vào tin đồn hay thị hiếu thị trường.

Từ triết lý ấy, ông xây dựng trường phái đầu tư tăng trưởng – đầu tư vào sự thay đổi và tăng trưởng. Ông nhấn mạnh: lợi nhuận lớn đến từ kiên nhẫn và kỷ luật, chứ không phải mánh lới hay chạy theo đám đông.

Trong những năm còn điều hành quỹ, Price đã đi ngược xu hướng bi quan của thị trường: khi nhiều người nghi ngờ dược phẩm hay công nghệ vì chi phí và rủi ro cao, ông lại tin rằng dân số trẻ, tiến bộ khoa học và đổi mới công nghệ sẽ định hình tương lai.

Thời gian đã chứng minh tầm nhìn đó: các khoản đầu tư sớm vào y tế và công nghệ trở thành nền tảng cho thành công dài hạn của quỹ.

Thực chiến: IBM, dược phẩm và tầm nhìn vượt thời gian

Tư duy nhìn xa của Price đã ghi dấu ấn rõ nét trong những khoản đầu tư thực tế. Ngay từ thập niên 1940–1950, ông đã rót vốn lớn vào các công ty dược phẩm Mỹ như Eli Lilly, Abbott, Merck.

Khi ấy, nhiều người Phố Wall cho rằng ngành dược quá tốn kém, nhưng Price nhận ra: dân số Mỹ đang bùng nổ, tuổi thọ ngày càng dài, và thuốc kháng sinh, vaccine sẽ mở ra kỷ nguyên y học mới.

Ông không chỉ đọc báo cáo tài chính, mà còn gặp gỡ ban lãnh đạo, quan sát văn hóa doanh nghiệp, để chắc chắn rằng họ có khả năng thực sự biến nghiên cứu thành lợi nhuận lâu dài.

Kết quả: khi nhu cầu thuốc tăng mạnh, những khoản đầu tư này trở thành nền tảng vững chắc giúp quỹ của ông vượt xa thị trường.

Một ví dụ khác là IBM – khoản đầu tư được coi là biểu tượng của triết lý “nhìn xa trông rộng” của Price.

Ông rót vốn vào IBM từ khi máy tính còn là khái niệm xa lạ, và nắm giữ lâu dài khi công nghệ bùng nổ. Nhờ sự kiên định này, IBM trở thành cổ phiếu then chốt của quỹ suốt nhiều thập kỷ.

Đến năm 1982, IBM vẫn là khoản nắm giữ lớn nhất, với tổng tài sản ròng vượt 800 triệu USD.

Đây không chỉ là con số, mà là minh chứng sống động cho sức mạnh của tăng trưởng bền vững và niềm tin vào tương lai.

Bài học lớn từ Thomas Rowe Price Jr. – Đầu tư vào ngày mai

Nếu Benjamin Graham là “cha đẻ của đầu tư giá trị”, thì Thomas Rowe Price Jr. lại được coi là “cha đẻ của đầu tư tăng trưởng”.

Từ Thomas Rowe Price, chúng ta có thể rút ra 5 bài học sâu sắc sau:

Tăng trưởng bền vững quan trọng hơn “giá rẻ”

Price cho rằng nhiều người bị ám ảnh với việc mua “cổ phiếu rẻ” – tức là định giá dựa vào P/B thấp hay P/E thấp

Nhưng theo ông, một công ty thật sự tuyệt vời không nằm ở việc cổ phiếu rẻ hay đắt ở thời điểm hiện tại, mà nằm ở khả năng tạo ra tăng trưởng vượt trội trong 10–20 năm tới.

Những công ty dẫn đầu xu hướng, có sản phẩm chiếm lĩnh tương lai, sẽ nhân giá trị của nhà đầu tư lên gấp nhiều lần. Một cổ phiếu tưởng chừng “đắt” ngày hôm nay có thể trở thành món hời khổng lồ nếu nó liên tục mở rộng biên lợi nhuận và thị phần.

Kiên nhẫn để lãi kép phát huy sức mạnh

Ông nhấn mạnh: lãi kép chỉ thực sự trở thành phép màu khi bạn để nó làm việc trong nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ.

Việc nắm giữ lâu dài một doanh nghiệp tốt không chỉ tránh được chi phí giao dịch và thuế, mà quan trọng hơn là giúp nhà đầu tư được hưởng trọn giá trị của quá trình tăng trưởng. Kiên nhẫn, theo Price, chính là “tài sản ẩn” mà ít nhà đầu tư nào đủ kỷ luật để khai thác.

Thay đổi là chắc chắn – hãy đầu tư vào những doanh nghiệp biết thích ứng

Price tin rằng không có ngành nào bất tử. Ngay cả những tên tuổi vĩ đại nhất cũng có thể suy tàn nếu không thích nghi.

Vì thế, thay vì đầu tư vào sự “ổn định giả tạo”, ông chọn những doanh nghiệp biết xoay chuyển khi hoàn cảnh thay đổi. Những công ty công nghệ, y tế, tiêu dùng – nơi đổi mới là nhịp thở – thường có khả năng tồn tại và bứt phá mạnh mẽ.

Chất lượng doanh nghiệp quan trọng hơn mọi con số định giá

Ông đi sâu vào ban lãnh đạo, văn hóa doanh nghiệp, và tầm nhìn sản phẩm. Một công ty có thể chưa “rẻ” theo thước đo truyền thống, nhưng nếu có đội ngũ quản trị xuất sắc, biết dùng vốn hiệu quả, liên tục tạo ra sản phẩm được thị trường chấp nhận, thì đó mới là viên ngọc quý.

Nhà đầu tư khôn ngoan không chỉ đọc báo cáo tài chính, mà còn phải nhìn xuyên qua những con số để thấy “linh hồn” của doanh nghiệp.

Kỷ luật là vũ khí tối thượng – vượt lên cảm xúc và đám đông

Price nhấn mạnh rằng, thành công không đến từ việc “thông minh hơn người khác”, mà đến từ việc giữ kỷ luật khi thị trường mất kiểm soát.

Khi đám đông hoảng loạn bán tháo hoặc lao vào đầu cơ, ông chọn đứng ngoài, nghiên cứu kỹ lưỡng và kiên định với triết lý của mình. Thị trường có thể biến động mỗi ngày, nhưng kỷ luật giúp ông bám sát đường dài. Đây là sự khác biệt giữa nhà đầu tư thực thụ và kẻ đánh bạc.

Tổng kết lại, Thomas Rowe Price dạy chúng ta rằng đầu tư không phải là trò chơi mua rẻ bán đắt trong ngắn hạn, mà là hành trình gieo hạt mầm vào những doanh nghiệp có thể phát triển thành rừng xanh trong tương lai. Ai kiên nhẫn, ai biết nhìn xa, ai dám tin vào sức mạnh của thời gian – người đó mới thật sự là kẻ chiến thắng.