Điểm hẹn lại lên, cứ mỗi cuối năm – Ngọ là dành thời gian viết lại 1 bức thư để gửi đến người ủy thác, nhà đầu tư và những người quan tâm đến Happy Fund.
2023 là năm thứ 8, Ngọ sống hoàn toàn với nghề tài chính và nhận ủy thác đầu tư. Hãy xem lá thư này vừa là bản báo cáo, vừa là hành trình, vừa là góc nhìn của Ngọ về đầu tư và cuộc sống.
Phần I. Tình hình vĩ mô và thị trường chứng khoán chung 2023
Mỗi lần nói đến vĩ mô, Ngọ lại phì cười – bởi chứng khoán là nghề của tương lai, và tương lai bất định. Nhưng đâu đó, cứ cuối năm 2022, đầu năm 2023, thì hàng loạt chuyên gia lại đưa ra nhận định vĩ mô thế này, thị trường chung thế kia cho năm 2023. Bạn sẽ để ý mà xem cho năm 2024.
Thứ mà Ngọ biết là những gì đã trải qua, và biết với một sự chắp vá trong tư duy. Ngọ không tin trí tuệ con người là tròn trịa, mà là xem xét ai ít méo mó hơn.
Chỉ cần bạn ít dở hơn người khác bạn sẽ có lợi thế cạnh tranh và có lợi từ thị trường. “Kiểu thằng chột làm vua xứ mù” – do đó, sống thì đây là một thế giới đáng sợ, nhưng lại là cơ hội kiếm tiền và đầu tư tốt. Có thể Ngọ thuộc tuýp người hoài nghi.
- Người ta có thể coi các nhà quản lý đầu tư là nhà thiên văn học và CEO là phi hành gia. Hai vai trò hoàn toàn khác nhau với những đặc điểm tính cách riêng biệt. Giống như các nhà thiên văn học, các nhà quản lý đầu tư có xu hướng sống nội tâm, hoài nghi và có óc phân tích cao. Các CEO, giống như các phi hành gia, hoàn toàn ngược lại, thường là những người hướng ngoại, lạc quan và lãnh đạo – Mohnish Pabrai
Nên được chốt lại tình hình chung về vĩ mô là: “Vất vả & yên ả”!
Nếu dựa vào con số năm 2022, tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam là 8,02%/năm – nhưng 2023 còn 5.05%. Nhiều doanh nghiệp thu hẹp quy mô và giảm nhân viên, những vấn đề mọc ra từ những ông bà trùm bị bắt…
Bản thân Ngọ không có thống kê bằng con số cụ thể, tuy nhiên khi đọc báo cáo tài chính 9 tháng 2023 (chưa có báo cáo năm), số lượng doanh nghiệp trên sàn có lợi nhuận tụt giảm nhiều kha khá so với các năm trước. (Tất nhiên, có vẫn còn nhiều doanh nghiệp khác lợi nhuận tăng).
Với bản tính trái ngược của nhà đầu tư, Ngọ lại lé lên những đám sáng ít nhất ở góc nhìn và triết lý đầu tư của Happy-Fund.
Về thị trường chứng khoán – Ngọ thấy đây là 1 năm khá yên ả. Vnindex đầu năm ở mức 1007.09 và đóng cửa năm 2023 1129.93 điểm với mức tăng 12.20%. Ngọ nghĩ đây là mức tăng yên ả khi nằm trong dải 5%-15%/năm. Dù có thời điểm giảm từ tầm 1250 về 1020, (giảm 18%/năm).
Có đợt giảm đến 18%! – Trong một năm là sự yên ả ư?
Câu trả lời của Ngọ là chính xác, bởi việc giảm dưới 20%/năm thường xuyên xảy ra – và không gây cho Ngọ sự bất ngờ. Ngọ vẫn đầu tư như chưa hề có sự diễn ra đó.
Việc 1 năm giảm 18% sẽ có nhiều giá trị hơn là có 1 đợt trong năm giảm 18%.
Phần II. Hoạt động của Happy-Fund 2023
Bản thân Ngọ thích Happy-Fund đem ra so sánh với các quỹ đầu tư lớn khác ví dụ như VinaCapital, Dragon Capital, các quỹ ETF, và các quỹ đầu tư chứng khoán của các công ty chứng khoán khác.
Bởi 2 điều:
- Nghiệp vụ của Happy-Fund tương đương với các quỹ đầu tư khác chỉ khác là đầu tư ngay trên tài khoản của đối tác và họ có quyền giám sát 24/7.
Và ít nhiều đó là những người có hiểu biết về kiến thức về tài chính, để biết rằng kiếm tiền từ chứng khoán không dễ như những lời quảng cáo mà đôi khi chính các những người làm tài chính nói ra [cười]
- Ngọ chẳng thích so sánh lợi nhuận cá nhân với ai đó. Bởi số đông thường so sánh lợi nhuận trong ngắn hạn (1 quy chiếu sai) – vì lời lãi trong một vài năm chẳng có ý nghĩa gì; chưa kể họ còn không xét đến mức độ rủi ro của danh mục đầu tư – điều số đông không thấy.
Thú vị nữa, đối với số đông mức lãi 10%/năm – 15%/năm – 20%/năm – 25%/năm là con số nhỏ nhoi không bàn đến, hoặc nếu 15%-20%/năm thì bắt buộc nó phải “ổn định” cơ – Ổn định có nghĩa là lãi tối thiểu là 10%/năm! Điều mà số đông muốn là 50%-200%/năm!
Chứng khoán là đối diện với sự bất định. Có nghĩa là quỹ đầu tư có thể lỗ 30%-40%/năm (Ví dụ quỹ chỉ số 2022 mô phỏng thị trường giảm hơn 30%) hoặc có thể lãi đến 50%-100% (Quỹ chỉ số 2017).
Tất nhiên đối với số đông là vậy, thì với số ít – hãy cảm ơn điều đó, nhất là dựa vào kết quả đầu tư như lời nói của Warren Buffett: “Nếu mọi người không sai lầm, thì tôi đã không giàu đến vậy”.
Kết quả đầu tư của Happy-Fund:
Thẳng thắn mà nói, nếu bạn đầu tư vào quỹ đầu tư, và kết quả mức lãi nhiều hơn quỹ chỉ số trong dài hạn, là một kết quả rất thỏa đáng khích lệ.
Ngay từ lá thư đầu tiên, Ngọ từng chia sẻ rằng: Mục tiêu của Ngọ trong 10 năm đầu trung bình lãi kép là 20%/năm!
Ngọ nghĩ Ngọ đã làm tốt công việc này trong 8 năm qua và cả 2023.
Nhiều người hay quan tâm những năm riêng lẻ ví dụ 2023 – Happy Fund và Ngọ lãi bao nhiêu? Thực tình mà nói, Ngọ chẳng thích nói ra con số này đâu – chẳng phải là ít hay nhiều, mà là Ngọ không muốn bản thân và những người ủy thác Ngọ chạy theo những con số ngắn hạn.
Còn với người đời thì “miệng lưỡi” mệt lắm. Đối với các nước phát triển, hầu hết người dân đầu tư vào các quỹ nhưng ở Việt Nam, thông thường thì lại thích tự tay làm việc – có thể niềm tin lẫn nhau thấp, sự minh bạch thấp, hoặc do cái tính cách “tự tin” thái quá của nhà đầu tư. Và càng nhiều người đầu tư, thì càng dễ xuất hiện “gã” may mắn nào đó.
Ảnh ở dưới thể hiện mức lãi của Happy-Fund tương đối, bạn xem ảnh.
Vì nhiều lý do, gồm cả tỷ trọng tiền mặt, không phải 100% tiền mọi lúc, thậm chí với một tính cách hoài nghi và số liệu (Ngọ học chuyên Toán).
Thực tế mức sinh lãi của Happy-Fund là 25.33% – so với mức tăng 12.2% của VnIndex, thì rất đáng tán dương! (Dù trong 1 năm, mang tính ngẫu nhiên nhiều hơn – tán dương cho sự may mắn – [cười]).
Điều Ngọ quan tâm nhất là độ rủi ro, rủi ro quan trọng nhất là không mất vốn vĩnh viễn. Tuy nhiên, một mức độ biến động thấp cũng thể hiện nguyên tắc và triết lý đầu tư coi trọng rủi ro của Happy-Fund. Như nhiều lá thư trong quá khứ, Ngọ muốn tạo một quỹ Happy Fund không mất tiền, mang lại lợi nhuận khả quan và rủi ro thấp như các bậc tiền bối tài danh mà Ngọ hay nghiên cứu.
Cụm từ của năm 2023: Da thịt trong cuộc chơi
Da thịt trong cuộc chơi – là một cụm từ được nhiều nhà đầu tư thường nhắc đến vì nó liên quan đến lợi ích, tính công bằng và cả đạo đức trong tài chính. Đó cũng là tên 1 cuốn sách cùng tên Skin in the Game – của tác gia, nhà triết học và nhà giao dịch Nassim Nicholas Taleb – tác giả Thiên Nga Đen. Trong 2023, có lẽ là năm Ngọ bị ám ảnh cụm từ này nhiều nhất từ trước đến nay khi đánh giá một sự việc.
“Tôi không thể hứa kết quả với các đối tác. Những gì tôi có thể làm và hứa là: vợ, con tôi và tôi sẽ đầu tư gần như toàn bộ giá trị ròng của chúng tôi với tư cách đối tác.” Lá thư năm 1962 của Warren Buffett
“Hầu hết các giám đốc của chúng tôi đều đầu tư một phần lớn giá trị ròng của họ vào công ty. Chúng tôi ăn món mình nấu”. Warren Buffett
Thế giới tài chính là một thế giới phức tạp, người ta muốn hưởng lợi ích mà không chịu rủi ro nào. Ở đây Ngọ không muốn nói về việc đầu tư tài chính mà là hành xử của con người, của lãnh đạo công ty với cổ đông, của những người làm tài chính như Ngọ và những nhà đầu tư cá nhân non tay khác.
Ví dụ: Trong thế giới tài chính, người ta rất ngại những sếp ngân hàng, bởi họ được hưởng lợi từ sự liều lĩnh của mình, bất chấp rủi ro cao để nếu mang lại nhiều lợi nhuận, họ được thưởng khoản tiền kếch xù, nhưng nếu thất bại thì đổ lỗi XYZ, rồi sau đó ôm đống tiền có thể làm ngân hàng khác, hoặc thành chuyên gia tư vấn cấp cao tài chính.
Hay các sếp công ty thưởng ESOP cho bản thân quá nhiều, ở đây Ngọ không nói ESOP là xấu, nhưng vượt qua mức nào đó, nó trở thành lợi ích cá nhân.
Hay những người dạy học, tư vấn chứng khoán khuyến nghị mã XYZ nhưng lại không mua cổ phiếu mà chính mình khuyến nghị. Họ luôn có tiền dù thị trường hay cổ phiếu diễn biến như thế nào đi nữa.
Làm trong nghề tài chính, biết rằng sẽ luôn đối diện với sự nghi ngờ – vì bị sai lệch của tư duy số đông. Nó cũng khiến cho thị trường biến động mạnh và cơ hội cho nhà đầu tư hiểu biết. Chứng khoán là một ngành nghề thuộc nhóm bất định.
Hiện tại CophieuX, Happy-Fund và Ngọ đang định hướng đối với những nhà đầu tư mới là Ủy thác thời gian tối thiểu 4 năm, và lấy mức chuẩn 10%/năm – Tức là khi vượt 10% – đối tác sẽ nhận 80% lợi nhuận, và Ngọ là 20% lợi nhuận. Chi tiết rõ hơn, mời bạn đọc tại: Thông tin về Happy-Fund: Hợp tác đầu tư
Đây cũng là 1 kết quả của da thịt cuộc chơi, khi ngành quỹ thông thường đi theo công thức 2+20 (Tức là 2% dựa vào tài sản và 20% lợi nhuận). Buffett khi còn trẻ là 1 ngoại lệ tuyệt vời khi nhận 25% tổng lợi nhuận, khi phần lời vượt 6%/năm.
Vì bản thân Ngọ trong giới thiệu là 60% mã sẽ trùng với danh mục của Ngọ, vì Ngọ đầu tư nhiều tài khoản khác nhau. Nhưng thực tế, Ngọ luôn đầu tư cho đối tác >90% là nằm trong danh mục mã Ngọ mua cho chính mình (Ngọ có số lượng mã và số tiền mỗi mã lớn hơn). Đó là tính da thịt trong cuộc chơi. – Dân dã, Ngọ nói – nếu Ngọ là chủ quán ăn: “bán món mình ăn, và ăn món mình bán”.
Do đó, Ngọ không cam kết kết quả lời hay lỗ, nhưng sẽ ăn cùng món với nhà đầu tư, tức là nếu lỗ xảy ra, Ngọ sẽ lỗ nhiều nhất so với chính đối tác.
Thực chất nguyên tắc da thịt trong cuộc chơi, cũng rất ý nghĩa trong việc chọn mã cổ phiếu.
Năm 2024 – Những chia sẻ
Bản thân Ngọ thích sự an nhiên trong cuộc sống – vốn dĩ phức tạp. Thật may mắn, khi dù sở hữu thiên hướng hướng ngoại, Ngọ lại có thể tránh xa số đông, chọn 1 cuộc sống rời xa thị trường. Năm 2023 cũng là năm thứ 3 liên tục – khi phượt và sống khắp nơi – Ngọ sống như một người “bất định” – và chẳng biết ngày mai, hay tuần sau Ngọ sẽ ở địa điểm nào.
Chứng khoán vốn dĩ bất định như vậy.
Tuy nhiên, người ta thường quên rằng thị trường bất định và lại dự đoán 2024 thị trường sẽ như thế nào? Hoặc 2024 cổ phiếu ngành nào sẽ lên ngôi, thậm chí là quý tới, tháng tới, tuần tới, hoặc phiên tiếp theo? – nhưng chẳng bao giờ cung cấp kết quả dự đoán của mình nhiều lần trước. Nếu có thì họ sẽ chia sẻ những lần “bói toán” đúng, và lờ đi những lần “bói sai”.
Ngọ tin rằng bất cứ nhà đầu tư nào cũng sẽ đầu tư sẽ tốt hơn hầu hết các “chuyên gia chứng khoán” – những người kiếm tiền nhờ dịch vụ hơn là đầu tư tiền của họ. Bạn đầu tư bằng cách đầu tư vào các quỹ chỉ số chi phí thấp, và nắm giữ lâu dài giống ông bà ta mua vàng hoặc mua bất động sản. Lưu ý: Hiệu quả đầu tư của Ngọ rất cao so với các quỹ chỉ số!
Dù tương lai là bất định. Nhưng 8 năm qua, Ngọ đã đè bẹp các chuyên gia chứng khoán – bằng sự khiêm tốn rằng Ngọ chẳng biết gì về thị trường nhiều – thay cho sự ngạo mạn là sự biết tuốt của chuyên gia. (cười)
Theo thông lệ để phục vụ nghiên cứu, Ngọ muốn note lại các thông tin:
Từ 2019 đến 2022: Nguồn Bloomberg
Nguồn 2023: Nguồn Vndirect
Theo Vndirect 2020: P/E =15,89 ; P/B = 2.33; P/S = 1.94
Dù nền kinh tế hiện đang có khó khăn, nhưng với dữ liệu định giá ở bảng trên – Ngọ vẫn thấy nhìn cơ hội trên thị trường phía trước. Ngọ vẫn định hướng là đầu tư 100% tiền vào chứng khoán, bất chấp P/E, P/B, P/S thị trường như thế nào; điều này giúp cho Ngọ không cần phải dự đoán thị trường.
Cuộc sống thật tuyệt vời, nếu chúng ta cứ an nhiên, và “làm tốt những việc trên bàn” của mình, hơn là làm điều mà ta không có khả năng – điều mà số đông không nhận thức được.
Sống biết ơn vì những bất định phía trước!
Chúc bạn 2024 – sức khỏe và đầu tư thành công!