Carl Icahn – Kẻ săn mồi ở Phố Wall và bài học

Kẻ thách thức các đế chế

Trong thế giới doanh nghiệp, nhiều CEO tưởng như bất khả xâm phạm, kiếm tiền một từ lương thưởng, ESOP quá mức như quỷ hút máu, còn doanh nghiệp thì tiều tụy, tưởng không ai có thể làm gì.

Rồi Carl Icahn xuất hiện – kẻ nổi loạn của Phố Wall, ông không chờ đợi, mà xông vào mua cổ phần, tạo sức ép, sẵn sàng đối đầu với họ để biến công ty yếu kém thành mỏ vàng.

Với phong cách đầu tư chủ động, Icahn khiến các lãnh đạo run sợ, cổ đông ngưỡng mộ, và cả thế giới tài chính xôn xao.

Ông dạy chúng ta rằng trong thế giới đầy bất ngờ này, thành công không đến từ may mắn, mà từ việc dám đứng lên, tránh sai lầm ngốc nghếch, và đấu tranh để lấy được thứ mình muốn.

Hành trình đến tỷ phú Phố Wall

Carl Icahn sinh ngày 16 tháng 2 năm 1936 tại New York, trong một khu phố đông đúc, nơi ông học cách tự lập từ nhỏ.

Gia đình ông không giàu, nhưng mẹ ông, một giáo viên, khuyến khích ông học hành chăm chỉ. Icahn vào Đại học Princeton, học triết học và tốt nghiệp năm 1957.

Ông thử học y khoa tại Đại học New York, nhưng bỏ ngang sau hai năm vì thấy không hợp.

Thay vào đó, ông nhảy vào Phố Wall, bắt đầu làm môi giới chứng khoán năm 1961. Năm 1968, ông mở công ty Icahn & Co., tập trung vào mua bán quyền chọn và chênh lệch giá.

Đến thập niên 1980, ông nổi tiếng với các vụ thâu tóm thù địch, mua công ty dù lãnh đạo không muốn. Ông trở thành nhà đầu tư chủ động quyền lực, khiến cả Phố Wall phải chú ý.

Năm 2025, Forbes ước tính tài sản ông khoảng 4.5 tỷ đô la, dù ông đã quyên góp nhiều cho từ thiện, như hỗ trợ trường học và bệnh viện.

Phong cách & Triết lý đầu tư

Carl Icahn không bao giờ ngồi yên chờ may mắn. Ông lao vào trận chiến như một chiến binh thật sự: mua cổ phần lớn, giành tiếng nói mạnh mẽ trong công ty rồi gây sức ép để thay đổi.

Icahn không ngại va chạm – ông công khai chỉ trích lãnh đạo, gửi thư, thậm chí kiện tụng để bảo vệ quan điểm.

Ông tin rằng phần lớn các tập đoàn lớn đều quản lý kém, nhiều giám đốc chỉ lo giữ ghế thay vì phục vụ cổ đông.

Với Icahn, đó chính là “con mồi yếu trong rừng”, và việc của ông là tấn công đúng lúc để giá trị thật được phơi bày.

Triết lý của ông gọn gàng: áp lực tạo ra lợi nhuận.

Cổ đông phải đứng lên, buộc công ty bán tài sản dư thừa, cắt giảm chi phí hay thay đổi chiến lược, từ đó làm cổ phiếu tăng giá.

Với ông, thị trường là cuộc săn đuổi không khoan nhượng, nơi hành động quyết đoán và khả năng tránh sai lầm ngớ ngẩn mới là chìa khóa thành công.

Các cuộc chiến phố Wall

Thập niên 1980, ông nhảy vào hãng hàng không TWA, giành quyền kiểm soát rồi bán máy bay, tuyến bay để thu về hàng trăm triệu đô. Dù bị gắn mác “kẻ cướp doanh nghiệp” vì khiến TWA suy yếu, thương vụ ấy đưa Icahn lên hàng ngũ huyền thoại, dù chịu điều tiếng.

Ba mươi năm sau, ông tiếp tục ảnh hưởng đến cả gã khổng lồ Apple.  Apple vốn đã bắt đầu chương trình mua lại cổ phiếu từ năm 2012 nhưng chậm chạp, nhưng có tác động công khai của Icahn, quy mô mua lại tăng mạnh, góp phần đẩy giá cổ phiếu lên cao.  Icahn mua hơn 3 tỷ đô cổ phiếu Apple và ung dung bỏ túi hơn 2 tỷ đô lợi nhuận.

Năm 2023, Icahn phát động chiến dịch hành động tại Illumina – công ty công nghệ sinh học – phản đối thương vụ mua Grail, dẫn đến việc thắng một ghế hội đồng quản trị và CEO từ chức sau đó, góp phần kéo giá cổ phiếu tăng trở lại.

Tuy nhiên, ngay cả “kẻ săn mồi Phố Wall” cũng có lúc bị phản đòn. Cũng năm 2023, Carl Icahn bị Hindenburg Research tung báo cáo cáo buộc thổi phồng tài sản, khiến cổ phiếu lao dốc và ông mất tầm 10 tỷ đô chỉ trong vài tuần. Từ huyền thoại bất khả xâm phạm, Icahn thành mục tiêu chỉ trích, bị chế giễu là “nạn nhân của chính cách chơi của mình”.

Nhưng ông không bỏ chạy: thừa nhận sai lầm, cam kết tái cấu trúc và giảm nợ. Cú ngã này dù ảnh hưởng nhưng không vùi dập tên tuổi, mà thể hiện sự khắc nghiệt “chiến trường phố Wall”.

Ảnh hưởng: Kẻ gieo sợ hãi và niềm tin

Carl Icahn là biểu tượng của đầu tư chủ động, truyền cảm hứng cho nhiều người như Bill Ackman hay Daniel Loeb, những nhà đầu tư trẻ dám thách thức công ty lớn.

Ông thay đổi cách Phố Wall nhìn cổ đông: không còn là người đứng ngoài, mà là lực lượng có thể định hình công ty.

Tuy nhiên, ông gây tranh cãi: một số người gọi ông là “kẻ cướp”, phá hoại công ty để kiếm lợi; số khác xem ông là người giải phóng giá trị, giúp cổ đông lấy lại thứ họ đáng có.

Di sản của ông giống như cơn gió mạnh: vừa làm rung chuyển, vừa mang lại cơ hội, dạy chúng ta rằng tránh sai lầm ngu ngốc và dám hành động là chìa khóa thành công.

Bài học lớn từ Carl Icahn

Từ Carl Icahn, chúng ta học được những bài học như kỹ năng của chiến binh:

• Đừng sợ đối đầu – Dám chất vấn lãnh đạo công ty, ngay cả khi họ quyền lực.
• Tìm cơ hội trong yếu kém – Công ty quản lý kém là nơi có thể kiếm tiền lớn.
• Cổ đông là trung tâm – Họ sở hữu công ty, và lãnh đạo phải làm việc cho họ.
• Kiên trì và quyết liệt – Lợi nhuận đến sau những trận chiến căng thẳng, đừng bỏ cuộc sớm.
• Chấp nhận bị ghét – Để thắng, đôi khi bạn phải chịu tiếng xấu, miễn là đạt được mục tiêu.

Những bài học này giúp chúng ta tránh sai lầm ngốc nghếch như: chạy theo đám đông hay sợ hãi thất bại, và khuyến khích hành động để lấy thứ mình xứng đáng.

Kết luận – Kẻ nổi loạn không bao giờ ngủ yên

Carl Icahn không phải người kể chuyện nhẹ nhàng hay nhà hiền triết giảng đạo lý. Ông là chiến binh thực thụ, luôn lao vào trận chiến để ép giá trị lộ ra.

Từ Brooklyn đến đỉnh Phố Wall, ông chứng minh rằng sức mạnh cổ đông có thể thay đổi cả những gã khổng lồ.

Dù bị gọi là “kẻ cướp” hay “nhà cải cách”, Icahn để lại di sản: trong thế giới tài chính đầy bất ngờ, thành công đến từ hành động dứt khoát, tránh sai lầm ngu ngốc, và dám đứng lên đấu tranh.

Ông như ngọn lửa không bao giờ tắt, soi sáng con đường cho những ai muốn làm chủ vận mệnh của mình.