Cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán? Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Hiểu được cổ phiếu ưu đãi là gì, hiểu được cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán, thì bạn không bị “ngược đãi” vì cổ phiếu của mình.

Muốn đầu  tư vào chứng khoán để kiếm tiền, nhưng rốt cuộc, ta lại thua lỗ. Khi đó, đời nó lại đắng hơn bao giờ hết.

Khi ta mới tìm hiểu, ta bị “lạc trôi” giữa các thuật ngữ cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu ưu đãi tích lũy, cổ phiếu thường… Thật dễ nhầm lẫn và nguy hiểm!

Thuật ngữ chuyên môn khó hiểu là một rào cản  với nhà đầu tư F0 bắt đầu tham gia vào thị trường.

Rốt cuộc cổ phiếu ưu đãi là gì, cổ phiếu ưu đãi khác gì cổ phiếu thông thường, cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán…

Bây giờ, Ngọ sẽ giải đáp tất tần tật về cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán. Bạn đã sẵn sàng?

I. Cổ phiếu ưu đãi là gì – cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán?

1.Định nghĩa cổ phiếu ưu đãi là gì?

Có 2 loại cổ phiếu chính: (1) cổ phiếu phổ thông hay cổ phiếu thường và (2) Cổ phiếu ưu đãi.

Cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi tên tiếng Anh là Preferred stock

Đây là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu trong công ty cổ phần. Đồng thời cổ đông sở hữu cố phiếu ưu đãi được hưởng một số quyền ưu đãi về lãi suất và cổ tức hơn so với cổ phiếu thường.

Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi nhận được lợi tức cổ tức thường cao hơn so với cổ phiếu thường, cũng có khi thấp hơn.

Ngoài ra, cổ phiếu ưu đãi trả lãi suất cố định trên mỗi cổ phần, tương tự như trái phiếu, nhưng thường sẽ thấp hơn mức trái phiếu.

Cổ phiếu ưu đãi là vừa mang tính chất của cổ phiếu thường, và trái phiếu. Đây là dạng lai của cổ phiếu và trái phiếu.

Cổ phiếu ưu đãi – dành cho những nhà đầu tư không muốn chịu những biến động quá lớn của thị trường, nhưng vẫn chấp nhận rủi ro để có thêm lợi nhuận.

Ví dụ:

Berkshire (công ty của Warren Buffett) sở hữu 100.000 cổ phiếu ưu đãi tại Occidental. Mỗi cổ phiếu trị giá 100.000 USD, tương ứng mức đầu tư 10 tỷ USD vào công ty dầu khí này. Nhằm  cung cấp tài chính Occidental để mua Anadarko Petroleum vào năm 2019. Cổ phiếu ưu đãi trả cổ tức hàng năm 8%, tương đương 800 triệu USD/năm.

Kèm theo đó là chứng quyền mua 80 triệu cổ phiếu Occidental với giá 62,50 USD/cổ phiếu. Khi giá cổ phiếu vượt trên mức 62.5 USD, Buffett thực hiện quyền mua này và kiếm lãi thêm phần chênh lệch. Nhưng nếu giá thấp hơp 62.5 USD/cổ phiếu – ông sẽ từ chối quyền mua của mình.

Cổ phiếu thường

• Cổ phiếu thường hay cổ phiếu phổ thông cũng là chứng chỉ thể hiện quyền sở hữu của cổ đông trong doanh nghiệp. Mua hết cổ phiếu thường – tức là bạn mua đứt luôn doanh nghiệp.
• Cổ phiếu thường không trả cổ tức cổ định, tùy thuộc vào chính sách công ty & tình hình kinh doanh.
• Cổ phiếu thường là loại cổ phiếu phổ biến nhất. Nếu một nhà đầu tư mua cổ phiếu thì phần lớn trường hợp là mua cổ phiếu thường.
• Khi bạn mua cổ phiếu sàn chứng khoán Upcom, HNX, HOSE thì bạn mua cổ phiếu thường.
• Khi ta chỉ đề cập đến từ cổ phiếu mà không đề cập gì thêm, ta hiểu đó là cổ phiếu thường.

II. Ưu điểm của cổ phiếu ưu đãi là gì – cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán?

1. Đối với nhà đầu tư

• Cổ tức cố định

Như đã nói ở trên, cổ đông ưu đãi được nhận cổ tức cố định, xác định trước và không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi còn được nhận cổ tức trước cổ đông thường. Và sau trái chủ – người mua trái phiếu.

• Tỷ lệ cổ tức của cổ phiếu ưu đãi sẽ cao hơn cổ phiếu thường.

Ngoài ra, trong trường hợp doanh nghiệp giải thể hoặc phá sản, thì cổ đông ưu đãi được chia tiền thanh lý tài sản – trước các cổ đông thường, nhưng sau người sở hữu trái phiếu.

• Cổ phiếu ưu đãi có thể linh hoạt chuyển đổi thành cổ phiếu thường.

Cổ phiếu ưu đãi có thể linh hoạt chuyển đổi thành cổ phiếu thường. Cổ phiếu thường lại không được phép chuyển đổi thành cổ phiếu ưu đãi.

2. Đối với doanh nghiệp

Lợi ích lớn nhất của cổ phiếu ưu đãi đối với doanh nghiệp phát hành là doanh nghiệp có thể thu hút, huy động thêm nguồn vốn.

Ngoài ra, công ty cũng có thể mua lại cổ phiếu ưu đãi nếu vốn sử dụng để chi trả cho quyền lợi cho cổ đông ưu đãi ở mức cao.

III. Nhược điểm của cổ phiếu ưu đãi có thể gặp là gì?

1.Đối với cổ đông

• Cổ đông ưu đãi thường không có quyền biểu quyết

Cổ đông ưu đãi thường không có quyền biểu quyết. Nên sẽ không tham gia để bầu ra hội đồng quản trị hoặc các cuộc họp quản lý quan trọng.

• Cổ tức cố định

Nếu coi cổ tức là một ưu điểm của cổ phiếu ưu đãi. Thì chính cổ tức cố định cũng là một nhược điểm của cổ phiếu ưu đãi.

Vì cổ phiếu ưu đãi nhận cổ tức cố định. Nên không có khả năng tăng trưởng cổ tức, bất chấp tình hình tăng trưởng của doanh nghiệp.

• Cổ phiếu thường có thể có tiềm năng tăng trưởng cao hơn cổ phiếu ưu đãi

Mệnh giá cổ phiếu ưu đãi thường không thay đổi, ngay cả khi giá cổ phiếu phổ thông có thay đổi.

• Cổ phiếu ưu đãi ít phổ biến hơn cổ phiếu thường

Không giống như cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi ít phổ biến hơn. Không phải tất cả các công ty đều phát hành cổ phiếu ưu đãi.

• Không được tự do chuyển nhượng cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi không được tự do chuyển nhượng. Vì vậy cổ đông ưu đãi muốn chốt lời khi giá cổ phiếu tăng cũng gặp phải những khó khăn so với cổ phiếu thường.

• Phát hành cổ phiếu ưu đãi gây pha loãng cổ phiếu, ảnh hưởng đến quyền lợi của cổ đông

2. Đối với doanh nghiệp

Phát hành cổ phiếu ưu đãi làm tăng chi phí cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, doanh nghiệp có trách nhiệm hoàn lại vốn cho cổ đông ưu đãi nếu giải thể hoặc phá sản.

IV.Có bao nhiêu loại cổ phiếu ưu đãi?

Có 3 loại cổ phiếu ưu đãi là:

• Cổ phiếu ưu đãi cổ tức
• Cổ phiếu ưu đãi quyền biểu quyết
• Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.

1. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là gì?

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là loại cổ phiếu ưu đãi mà cổ đông chỉ được hưởng cổ tức ưu đãi cố định, cao hơn so với cổ phiếu thường.

Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức không có quyền tham gia, biểu quyết hay đề bạt thành viên trong Hội đồng quản trị.

1.1 Cổ phiếu ưu đãi tích lũy

Cổ phiếu ưu đãi tích lũy là loại cổ phiếu ưu đãi đảm bảo thanh toán cổ tức.

Nếu trong một năm hoặc nhiều năm tình hình kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn. Doanh nghiệp không trả cổ tức được hoặc chỉ trả được một phần cổ tức, thì số cổ tức chưa thanh toán sẽ được tích lũy hay cộng dồn.

Công ty sẽ phải trả số cổ tức này trước khi công bố trả cổ tức cho cổ đông thường.

1.2. Cổ phiếu ưu đãi không tích lũy

Cổ phiếu ưu đãi không tích lũy là loại cổ phiếu ưu đãi mà nếu việc trả cổ tức không được thực hiện theo đúng kỳ hạn thì cổ tức không tích lũy. Công ty không phải cộng dồn khoản tiền này vào các năm tiếp theo.

2. Cổ phiếu ưu đãi quyền biểu quyết

Số phiếu biểu quyết của cổ phiếu ưu đãi này nhiều hơn số phiếu biểu quyết của cổ phiếu thường.

Điều lệ công ty sẽ ra quy định cụ thể về số biểu quyết của một cổ phiếu này.

Chỉ có cổ đông sáng lập và tổ chức được Chính phủ ủy quyền mới được quyền sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết. Tuy nhiên cổ phiếu này chỉ có hiệu lực ưu đãi trong thời gian nhất định. Sau đó được chuyển đổi thành cổ phiếu thường.

3. Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại

Cổ đông ưu đãi hoàn lại có quyền yêu cầu doanh nghiệp hoàn trả lại số vốn góp vào bất kỳ thời điểm nào (theo thỏa thuận được ghi trên cổ phiếu).

Cổ đông ưu đãi hoàn lại sẽ không có một số quyền nhất định. Bao gồm: không có quyền dự họp, biểu quyết hay quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị.

Còn lại thì cổ đông ưu đãi hoàn lại sẽ được hưởng các quyền tương tự như cổ đông thường.

V. Cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán?

Một mối quan tâm của những người sở hữu cổ phiếu ưu đãi là cổ phiếu ưu đãi bao lâu được bán, mua cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán.

Hầu hết các cổ phiếu ưu đãi đều có thể mua lại.

Cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán

Các công ty phát hành có quyền mua lại cổ phiếu vào một ngày và giá được quy định trước trong bản cáo bạch. Để phát hành cổ phiếu ưu đãi, công ty cần phải trình bày lý do phát hành nó.

Số tiền thu được sẽ làm vào những việc gì, các điều kiện liên quan đến cổ phiếu ưu đãi…

Thời gian và cách thức để chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi thành cổ phiếu thường, cũng được quy định trong bản cáo bạch. Bạn đọc cái này sẽ biết được cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán.

Không phải cổ phiếu ưu đãi nào cũng có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thường.

Nếu cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thường với một tỷ lệ chuyển đổi.

Ví dụ: cổ phiếu ưu đãi có thể có tỷ lệ chuyển đổi là 5.

Nếu nhà đầu tư quyết định chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi thành cổ phiếu thường, thì 1 cổ phiếu ưu đãi sẽ nhận được 5 cổ phiếu thường.

VI. Ai mua cổ phiếu ưu đãi?

1.Các tổ chức đầu tư có vốn lớn.

Các tổ chức thường là những người mua cổ phiếu ưu đãi phổ biến nhất. Điều này là do một số lợi thế về thuế và vốn của họ, nhất khi doanh nghiệp cần số vốn lớn.

Nên sử dụng cổ phiếu ưu đãi, là cách tương đối đơn giản để doanh nghiệp huy động vốn lớn.

2. Cán bộ công nhân viên.

Trong một số trường hợp, khi cổ phần hóa và thưởng, thì doanh nghiệp sẽ phát hành cổ phiếu ưu đãi với mức chiết khấu cao cho cán bộ công nhân viên.

Khi mua cổ phiếu ưu đãi loại này, thường sẽ được quy định của công ty, có thể sau 1 năm, sau 3 năm; hoặc cứ mỗi năm cho bán 20%… nhằm gắn lợi ích của công nhân viên, vào lợi ích công ty.

Ở mức độ nào đó, thì cổ phiếu ưu đãi cho cán bộ công nhân (ESOP) viên khuyến khích tinh thần làm việc.

Nhưng nhiều lúc tỷ lệ này quá nhiều, hoặc tập trung vào lợi ích nhóm thiểu số. Dù nói là cán bộ công nhân viên (CBCNV), nhưng toàn sếp lớn được nhận, còn cấp dưới thì mang tiếng.

Ví dụ:

Giá cổ phiếu thế giới di động (MWG) trên thị trường là 150.000 đồng/cổ phiếu. Thì MWG thì phát hành cổ phiếu thưởng để ưu đãi cho CBCNV với giá 10.000 đồng/cổ phiếu.

Lưu ý: Cổ phiếu ưu đãi là 1 trường hợp thí dụ thú dzị, có cả những ưu điểm và nhược điểm. Bởi vì thế bạn cần nắm rõ về cổ phiếu ưu đãi, thì bạn sẽ không biến nó thành “cổ phiếu ngược đãi” đối với danh mục đầu tư của mình.

Về lâu dài, miễn bạn không tự ngược đãi mình trên thị trường chứng khoán, thì chứng khoán sẽ ưu đãi bạn.  Cung cấp cho bạn cả tiền & thời gian. Khi người ta tất bật đi làm để sống, bạn vẫn nhàn hạ và có tiền.

Nguyễn Hữu Ngọ
Đào tạo chứng khoán & Tư vấn đầu tư
SĐT – Zalo: 096.774.6668
Chat Messenger: TẠI ĐÂY
Chat Zalo: TẠI ĐÂY