Seth Klarman: Huyền Thoại Thầm Lặng đương đại của Wall Street

Bức chân dung kín tiếng của phố Wall

Khi Phố Wall điên rồ chạy theo các cổ phiếu mốt nhất như cổ phiếu công nghệ hay tiền mã hóa, thì luôn có ai đó lặng lẽ, tìm kiếm những cổ phiếu bị “bỏ rơi” – đó là phong cách đầu tư của Seth Klarman. Nhờ vậy, ông đã kiếm hàng tỷ USD cổ đông và gây dựng cho mình thương hiệu tỷ phú.

Ông cũng có cuốn sách khá mỏng, hiếm hoi và siêu đắt…tận 1000-4000 USD đó là Margin of Safety (Biên an toàn) trong thị trường sách cũ. Nhưng bạn có thể đọc nội dung chính của cuốn sách tại đây. (Được post lúc 11h30 ngày 20/06/2025)

Dù kín tiếng với truyền thông, nhưng với tài năng phi thường và kết quả ngoạn mục, ông đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến giới tài chính về sự kiên nhẫn, kỷ luật, triết lý bảo toàn vốn trong thị trường tài chính ma mị và cám dỗ.

Hành trình sự nghiệp

Seth Klarman sinh năm 1957, lớn lên trong một gia đình trung lưu ở Baltimore, Mỹ. Với nền tảng học thuật xuất sắc, ông tốt nghiệp Đại học Cornell và lấy bằng MBA từ Harvard Business School. Năm 1982, ở tuổi 25, Klarman thành lập Baupost Group với 27 triệu đô la.

Dưới sự dẫn dắt của ông, Baupost đã đạt mức sinh lời trung bình 15–20% mỗi năm trong nhiều thập kỷ, quản lý khối tài sản lên tới  30 tỷ đô la.

Sự nổi bật của ông là không chạy theo sự hào nhoáng, danh tiếng tại Wall Street mà đầu tư và sống theo triết lý: “ta dại ta tìm nơi vắng vẻ, người khôn người đến chốn lao xao”. Và kiên định theo đuổi phong cách đầu tư giá trị với sự kiên trì và kỷ luật tuyệt đối.

Phong cách đầu tư của Seth Klarman

Đầu tư giá trị

Ông rất trung thành với trường phái của Benjamin Graham – chỉ mua tài sản khi có biên an toàn lớn đáng kể so với mức giá nội tại. Điều này cũng thế hiện tên cuốn sách Biên an toàn mà ông chấp bút – tạo nên những bài học đáng giá cho nhà đầu tư.

Klarman đề cao biên an toàn, một mặt nó bảo vệ nhà đầu tư quản trị và giảm thiểu rủi ro, mặt khác mang lại mức sinh lời đáng kể khi mọi người nhận ra giá trị thực cổ phiếu.

Tư duy bất đối xứng: lỗ ít – lời nhiều

Klarman không tìm cách tối đa hóa lợi nhuận mà tập trung giảm thiểu rủi ro.

Việc tư duy bất cân xứng phổ biến trong giới đầu tư giá trị, như kiểu “ngửa thì tôi được nhiều, sấp thì tôi mất ít”.

Do đó, khi thị trường hoảng loạn mọi người bán tháo thì ông sẽ nhìn thấy cơ hội và ngược lại. Tư duy này, có lợi ích lớn khi ông tính toán sai thì khoản lỗ cũng sẽ giới hạn mức thấp và khi ông đúng thì lợi nhuận sẽ khổng lồ. Điều này đảm bảo ông đứng vững và vượt qua các con khủng hoảng lớn nhất của thị trường.

Kiên nhẫn là lợi thế cạnh tranh

Klarman nổi tiếng với sự kiên nhẫn, và ông sẵn sàng giữ tiền mặt (có khi tỷ trọng đến 50%) trong thời gian dài, nếu không tìm được mã cổ phiếu thỏa mãn tiêu chuẩn của ông: “biên an toàn”.

Hầu hết các nhà đầu tư và cả các quỹ đầu tư thường hành động liên tục vì sức ép của thị trường hoặc của cổ đông, hoặc khách hàng của họ.

Vì quản lý Happy-Fund, Ngọ không bị sức ép của thị trường – nhưng Ngọ luôn có chiến lược để giảm sức ép của đối tác, để mình tự do thực hiện chiến lược đầu tư của mình. Ngọ cũng hiểu rằng trong ngắn hạn, khi thấy tài khoản giảm – thì đối tác cũng sẽ bị tâm lý. Thứ mà Ngọ cảm ơn đối tác, là họ tin vào bản thân Ngọ mà thôi.

Ví dụ vụ Donald Trump áp thuế đối ứng Việt Nam đến 46%, thị trường giảm sàn hàng loạt, và tài khoản giảm nhất nhanh, nên sẽ có hiệu ứng tâm lý.

Tất nhiên, còn gấp mấy lần số lượng phản hồi như vậy.

Quay về Klarman, một phong cách “Do Nothing” – không làm gì giống như là một chiến lược đầu tư, và tránh được những sai lầm bản thân, và tận dụng cơ hội khi chúng xuất hiện.

Kiên  nhẫn thực sự mang lại tiền trong đầu tư. Mà đúng như Buffett chia sẻ: “Ở thị trường chứng khoán tiền chuyển từ người không kiên nhẫn sang người kiên nhẫn”.

Không chạy theo thị trường

Thông thường các quỹ thường so sánh hiệu suất với S&P500 – mà ở Việt Nam là Vn-Index. Thì Klarman không quan tâm đến nó, ông chú tâm vào bảo toàn vốn và tính bền vững trong dài hạn.

Việc so sánh đánh bại thị trường trong ngắn hạn, chẳng có nhiều ý nghĩa thậm chí sai lầm khiến các quỹ kết quả tầm thường. Ông hướng đến lợi nhuận ổn định qua nhiều năm.

Thực tế, Ngọ hay nói với người ủy thác cho Ngọ, (và cả học viên) – đầu tư sẽ có lúc lời, lúc lỗ, lúc vượt thị trường và lúc bị thị trường vượt. Quan trọng là khi nhìn lại 10 năm, hiệu quả đầu tư thế nào, so với mức rủi ro của nó.

Ví dụ: Ngay từ khi bắt đầu – Ngọ đặt mục tiêu lãi 20%/năm trong 10 năm đầu. Tức là 1 tỷ đồng sẽ thành 6 tỷ sau 10 năm.

Bài học từ Seth Klarman dành cho nhà đầu tư

Một số bài học đáng chú ý của Seth Klarman

• “Biên an toàn”: Chỉ mua cổ phiếu khi giá thị trường thấp hơn so với giá trị nội tại của nó, nhằm giảm thiểu rủi ro khi thị trường sụp đổ và sai lầm, cũng như tăng cơ hội lãi lớn khi đúng.
• Đừng sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO): Còn tiền là còn cơ hội, sợ việc mất tiền quan trọng hơn việc chạy theo mốt nhất thời.
• Đầu tư là hành vi, không chỉ là kiến thức: Trong chứng khoán tâm pháp quan trong hơn chiêu thức, việc kiểm soát cảm xúc tốt, để dám đi ngược đám đông là chìa khóa của thành công.
• “Không làm gì” cũng là một hành động: Thực tế hầu hết nhà đầu tư coi trọng quá mức việc hành động, đầu tư với tinh thần “vô vi” hiệu quả hơn rất nhiều. Việc không làm gì giúp nhà đầu tư có quyết định đầu tư hiệu quả tốt nhất và tối ưu nhất.

Đối với Ngọ, Klarman rất thú vị khi ta chịu hiểu triết lý ngủ ngon sẽ tốt hơn ăn ngon của ông.

Mời bạn đọc thêm: 13 Mẹo để tìm cổ phiếu giá hời của Seth Klarman