ROE là gì? Cách tính ROE? Bài về ROE CHI TIẾT nhất

Qua bài viết này, bạn sẽ hiểu được:

• Chỉ số ROE là gì
• Cách tính chỉ số ROE
• Ý nghĩa của chỉ số ROE
• Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt
• Cách áp dụng và minh họa về chỉ số ROE
• Mối liên hệ giữa chỉ số ROE và các chỉ số tài chính khác
• Những lưu ý khác về hệ số ROE
• Tặng: Tuyển tập 60+ ebook phân tích cơ bản và đầu tư
• Tặng: Tuyển tập 30+ ebook phân tích kỹ thuật và đầu cơ

Bây giờ, bạn bắt đầu tìm hiểu những kiến thức chứng khoán với Ngọ nhé!

1. Chỉ số ROE là gì?

ROE là viết tắt của từ Return On Equity, thường gọi là lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, hay lợi nhuận trên vốn cũng được.

Có thể hiểu: Bạn bỏ tiền của chính mình ra (không vay mượn) để mở quán cà phê, trong 12 tháng có một số tiền lời. Thì chỉ số ROE chính là tỷ số của số tiền lời / tiền vốn bạn bỏ ra. Cụm từ “một vốn, bốn lời” thì ROE = 4 / 1 = 4 hay 400%, đơn vị tính ROE là %

2. Công thức tính chỉ số ROE

Công thức:

ROE = Lợi nhuận sau thuế (Earnings) / Vốn chủ sở hữu (Equity) * 100%

Trong đó:

• Lợi nhuận sau thuế: là lợi nhuận ròng dành cho cổ phiếu thường.
• Vốn chủ sở hữu: là nguồn vốn của chủ sở hữu doanh nghiệp.

Bạn sẽ thấy 2 mục trên ở báo cáo tài chính, Lợi nhuận sau thuế nằm ở bảng kết quả hoạt động kinh doanh, còn Vốn chủ sở hữu nằm ở bảng cân đối kế toán.

Bạn tham khảo cách đọc hiểu và cấu trúc bảng Báo cáo tài chính TẠI ĐÂY.

Theo ảnh 1, bạn sẽ thấy:

• Vốn chủ sở hữu = Tài sản – Nợ = 10 – 4 = 6
• Còn Lợi nhuận = Doanh thu – Chi Phí = 10 – 9 =1

Do đó ta tính được:

• ROE = Lợi nhuận / Vốn chủ sở hữu = 1/6 * 100% = 16.6%

3. Ý nghĩa chỉ số ROE là gì? ROE nói lên điều gì?

Chỉ số ROE thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn của doanh nghiệp, hay nói cách khác 1 đồng vốn bỏ ra thì thu được bao nhiêu đồng lời.

Về mặt lý thuyết, ROE càng cao thì khả năng sử dụng vốn càng có hiệu quả. Những cổ phiếu có ROE cao thường được nhà đầu tư ưa chuộng hơn. Và tất yếu những cổ phiếu có chỉ số ROE cao cũng có giá cổ phiếu cao hơn.

Khi đánh giá ROE, bạn cũng nên đánh giá điều sau :

ROE < Lãi vay ngân hàng: vậy nếu công ty vay ngân hàng thì lợi nhuận tạo ra cũng chỉ để trả lãi vay ngân hàng mà thôi.

ROE > Lãi vay ngân hàng: thì chúng ta phải đánh giá xem công ty đã vay ngân hàng và khai thác hết lợi thế cạnh tranh trên thương trường chưa, nhằm xem xét công ty này có khả năng tăng ROE trong tương lai hay không.

Ngoài ra, ROE cao duy trì trong nhiều năm cũng thể hiện lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, những doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh cao, hay độc quyền thường có chỉ số ROE rất cao.

Tóm lại: ROE = hiệu quả sử dụng vốn

4. Chỉ số ROE như thế nào là tốt?

Một trong những tiêu chí đánh giá công ty có đủ năng lực tài chính theo chuẩn quốc tế, thì  chỉ số ROE phải đạt mức tối thiểu 15%.

Đây là tiêu chí rất quan trọng để Buffett lựa chọn công ty, ông muốn công ty có ROE >= 15%.

Theo tiêu chí CANSLIM của Wiliam O’Neil thì ROE của doanh nghiệp cũng phải tối thiểu 15%.

Tuy nhiên, chúng ta không nên chỉ xét một năm riêng lẻ mà nên là nhiều năm, ít nhất là 3 năm. Theo cá nhân người viết, nếu doanh nghiệp duy trì được ROE >=20% và kéo dài ít nhất 3 năm, thì mới thuyết phục rằng nó có vị trí trên thương trường.

Vậy: ROE >=15% duy trì ít nhất 3 năm thì được đánh giá doanh nghiệp làm ăn hiệu quả

Ngoài ra, bạn cũng nên quan tâm đến yếu tố động của ROE, tức là ROE có xu hướng tăng hay giảm, tuy nhiên bạn không nên nhìn vào xu hướng tăng giảm một cách vô hồn, mà còn nhìn vào yếu tố tác động đến ROE để phân tích, Chỉ số ROE được tạo nên từ tích của 3 yếu tố:

ROE = lợi nhuận biên X vòng quay tài sản X đòn bẩy tài chính

Chính sự phân tích 3 yếu tố tạo nên chỉ số ROE, nhà đầu tư sẽ hiểu được lý do và tìm ra được những cổ phiếu tăng trưởng ổn định. (Cụ thể ở phần 6)

Khi ROE tăng chứng tỏ doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả  hơn so với trước đây, khi đó nhà đầu tư cũng sẽ thường dự đoán ROE những năm tiếp theo sẽ cao hơn ROE hiện tại, và đánh giá cổ phiếu khả quan hơn. Ngược lại khi chỉ số ROE giảm thì nhà đầu tư sẽ đánh giá thấp cổ phiếu hơn.

Kết luận:

ROE >=15% + ROE ngày càng tăng + Duy trì ít nhất 3 năm => Doanh nghiệp tốt.

5. Ví dụ minh họa về hệ số ROE

Giờ bạn đã có nền tảng kiến thức ROE rồi đó, chúng ta sẽ xem xét ROE của vài doanh nghiệp trên sàn nhé.

5.1 Chỉ số ROE của Vinamilk (mã: VNM)

Nhận xét: Ta thấy ROE của Vinamlik (VNM) luôn duy trì ở mức >30%, từ năm 2013 đến 2016 lần lượt là 37.24%, 30.84%, 37.15%, 41.73%.

Điều đó có nghĩa là Vinamilk sử dụng vốn của cổ đông rất hiệu quả và ổn định. Đó cũng là một trong những lý do giá cổ phiếu VNM luôn tăng trưởng tốt.

VNM là cổ phiếu xứng đáng để nắm giữ dài hạn.

Ngoài ra: Chỉ  số ROE của những cổ phiếu như DSN, TCT, TTT, WCS, SKG, MWG, HPG, FPT… rất tốt. Vấn đề còn lại là bạn mua ở mức giá hợp lý hay không thôi.

5.2 Chỉ ROE cổ phiếu của FLC

Nhận xét: ROE của FLC luôn bé hơn 15%, nên FLC  kinh doanh không mấy tốt đẹp, chỉ nhìn vào ROE thì nó cũng có những nét tích cực như sự tăng trưởng. Tuy nhiên nó chưa thực sự sử dụng vốn hiệu quả.

Cộng thêm nhiều yếu tố khác nữa, bạn nên quên ngay chuyện đầu tư dài hạn vào FLC đi, nói rộng ra là nhóm cổ phiếu này (cổ phiếu họ nhà Quyết) như KLF, HAI, ROS, ART…  FLC chỉ là cổ phiếu lướt sóng hoặc chỉ là đánh bạc thôi.

6. Mối liên hệ giữa chỉ số ROE và cách chỉ số tài chính khác

Nhà đầu tư thường sẽ thấy ROE và ROA (Return on Assets) đi theo cặp với nhau.

ROA  = Lợi nhuận / Tài sản

Bạn sẽ thấy chúng chỉ khác nhau ở mẫu số: ROA là tài sản, còn ROE là vốn chủ sở hữu.

Đòn bẩy tài chính = ROE/ROA = Tài sản / Vốn chủ sở hữu

Một doanh nghiệp phát triển tốt, thường chỉ dùng đòn bẩy tài chính ở mức hợp lý, hoặc rất ít.

Do đó khi đầu tư bạn không chỉ chú ý hệ số ROE, mà còn nên chú ý cả ROA nữa.

Một doanh nghiệp có ROE = 30% và ROA = 5%, Ngọ không đánh giá cao bằng doanh nghiệp ROE = 20% và ROA =15%.

Chúng ta cũng nên chú ý đến ngành. Ví dụ, chỉ số ROE ngành ngân hàng thường cao, nhưng ROA thấp, vì bản chất ngành này là lấy tiền người gửi và cho vay lại hoặc đầu tư, kinh doanh từ sự chênh lệch lợi suất này. ROE cao gấp ROA 10 lần là chuyện bình thường.

• Xem thêm:  Chỉ số ROA – Hiểu đúng ROA từ A đến Z

Trong kinh doanh:

ROE = Lợi nhuận biên X Vòng quay tài sản X Đòn bẩy tài chính

Do đó để tăng ROE thì bắt buộc nhà quản trị phải tăng ít nhất 1 trong 3 chỉ số kia. Đó cũng là cách những nhà đầu tư cần đánh giá khi quyết định đầu tư vào doanh nghiệp.

Lợi nhuận biên = Lợi nhuận sau thuế/doanh thu:

Doanh nghiệp có thể gia tăng khả năng cạnh tranh nhằm nâng cao doanh thu và đồng thời tiết giảm chi phí nhằm gia tăng lợi nhuận ròng biên?

Vòng quay tài sản = doanh thu/ tài sản

Doanh nghiệp có khả năng tạo ra nhiều doanh thu hơn từ những tài sản sẵn có?

Ví dụ ban sáng bạn bán đồ ăn sáng, buổi trưa bạn bán cơm bình dân cho dân văn phòng và buổi tối bạn bán cà phê. Như vậy với cùng một tài sản là cửa hàng bạn đã gia tăng được doanh thu nhờ biết bán những thứ cần thiết vào thời gian thích hợp.

Đòn bẩy tài chính = Tài sản / Vốn chủ sở hữu

Doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả kinh doanh bằng cách vay nợ thêm vốn để đầu tư. Nếu mức lợi nhuận trên tổng tài sản của doanh nghiệp cao hơn mức lãi suất cho vay thì việc vay tiền để đầu tư của doanh nghiệp là hiệu quả.

Ngoài ra còn có những chỉ số liên quan đến ROE như ROI, ROIC…

7. Những lưu ý khác về chỉ số ROE

• Không được coi trọng quá mức chỉ số ROE, cần kết hợp chỉ số ROE với các chỉ số tài chính khác để được hiệu quả tốt hơn.
• Chỉ số ROE  hoàn toàn có thể bị bóp méo nếu như doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ để làm giảm vốn chủ sở hữu, khi đó lợi nhuận vẫn không đổi nên sẽ tăng ROE lên hoặc sẽ tăng lợi nhuận bằng các thủ thuật kế toán nhằm tăng ROE, khi đó nhà đầu tư sẽ “mắc lừa” khi chỉ tập trung chỉ số này khi tìm kiếm cổ phiếu.
• Vẫn có nhiều phân khúc khác để đầu tư, không nhất thiết phải có chỉ số ROE cao.

Tổng kết:

• ROE = Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu.
• Chỉ số ROE càng cao thì hiệu quả sử dụng vốn càng cao
• Doanh nghiệp tốt: ROE >=15%, xu hướng tăng, duy trì ít nhất 3 năm
• Chỉ số ROE có mối quan hệ chặt chẽ với ROA thông qua nợ.
• ROE = lợi nhuận biên * vòng quay tài sản * đòn bẩy tài chính
• Phải biết linh hoạt sử dụng ROE.

Chúc bạn đầu tư chứng khoán thành công!

Bạn có băn khoăn gì về chứng khoán nữa?

Nguyễn Hữu Ngọ
Đào tạo chứng khoán & Tư vấn đầu tư
SĐT – Zalo: 096.774.6668
Chat Messenger: TẠI ĐÂY
Chat Zalo: TẠI ĐÂY