nguyenhuungo@gmail
096.774.6668
Cộng tác viên
Chúng ta có bao giờ để ý thấy người ta yêu đầu tiên đáng yêu hơn những người bạn yêu sau; đối với những người trung niên: ca sĩ, diễn viên hồi xưa hay hơn ca sĩ diễn viên bây giờ
Tuy nhiên đối với thế hệ trẻ thị ngược lại; ai mà tiếp xúc với bóng đá những thập niên trước thì những trận bóng hồi xưa tấn công đẹp mắt, rực lửa hơn, nhưng ai mà mới tiếp xúc đến bóng đá thời nay thì sẽ thấy giờ thi đấu kỷ luật, khoa học, còn trước đây đá lộn xộn, tổ chức kém…
Có thể thực tế diễn ra có phần nào đó đúng đi nữa, thì điều quan trọng hơn là yếu tố tâm lý: Hiệu ứng tâm lý này được gọi là hiệu ứng chú vịt con.
Khi chú vịt con nở, nó được lập trình là nhìn cái gì chuyển động đầu tiên là mẹ của nó. Dù là chú gà hay con người, miễn là khi chúng ta xuất hiện lúc nó mới nở, nó sẽ mặc định ta là mẹ nó.
Ở con người, hội chứng vịt con dùng để chỉ việc con người có xu hướng coi những gì xảy ra đầu tiên, trải nghiệm đầu tiên, những cảm xúc đầu tiên là “đẹp nhất”, “chuẩn nhất”, “hoàn hảo nhất”.
Trong xã hội, hiệu ứng chú vịt con cũng được thể hiện bởi: người lớn sẽ thường thấy giới trẻ ngày nay đua đòi, xấu tính, ăn mặc lố lăng, lười biếng, ăn nói sỗ sàng trong khi những cô gái, chàng trai hồi xưa chăm chỉ, tháo vát, nết na, thùy mị.
Còn đối với thế hệ trẻ mới thì thấy họ sành điệu, phóng khoáng, ước mơ lớn, can trường, làm được chơi được, xinh đẹp; còn thấy thời trai trẻ của bố mẹ thì quê mùa, chỉ chịu đựng, tẻ nhạt, chẳng dám sống thật với bản thân.
Hiệu ứng chú vịt con đặt ra vấn đề là chúng ta khó khăn trong chấp nhận sự thay đổi, để đón nhận những làn gió mới mẻ dù nó khoa học hơn, đúng đắn hơn. Với một điểm mốc “chuẩn” là ta tiếp xúc đầu tiên, cái này cực kỳ khó quên. Nó đặt ra cái sinh sau đẻ muộn phải thực sự nổi bậc hơn mới có thể đánh đổ được bức tường “hiệu ứng chú vịt con”.
Tất nhiên chúng ta nếu biết cách khai thác hiệu ứng này, chúng ta sẽ có con đường dễ dàng hơn để đạt được mục tiêu.
Nếu chúng ta cho con chúng ta tiếp xúc ngoại ngữ ngay từ nhỏ, chúng sẽ dễ dàng thích học tiếng anh hơn; nếu chúng ta cho con tiếp xúc với một môn thể thao như võ, bơi ngay từ nhỏ, chúng sẽ dễ dàng đánh giá cao và thích môn đó hơn mấy môn “điện tử”.
Khi áp dụng thị trường chứng khoán, điều này rất thú vị. Tại sao số đông mãi mãi thua?
100 người chơi thì đến 95 người thua lỗ!
Mặc dù phần thưởng cho người chiến thắng thì rất hấp dẫn. Chứng khoán không đòi hỏi nhiều rằng bạn phải có bằng Thạc sĩ, nó cũng không ngại bạn là dân kỹ thuật đâu. Để minh chứng rõ hơn về câu nói này, Ngọ chia sẻ với bạn 3 triệu phú chứng khoán mà trong đó, có người làm thủ thư hay bảo vệ (Bạn đọc tại đây). Rõ ràng, xuất phát điểm & công việc, tri thức bạn có thể hơn họ rất nhiều. Bạn hoàn toàn có thể là người thành công tiếp theo.
Đối với NĐT chưa hề biết đến chứng khoán như bạn vừa là lợi thế, vừa là bất lợi. Lợi thế là nếu bạn đi đúng ngay từ đầu, bạn sẽ tiết kiệm rất nhiều thời gian, và sẽ có thể kiếm tiền lớn, và hạn chế thua lỗ: Bạn được đi đường thẳng. Nhưng bất lợi là bạn không biết thế nào là đúng khoa học, và chuẩn nhất.
Một nhà đầu tư bình thường có xu hướng lên google đọc, vào các groups chứng khoán… tìm hiểu. Theo bạn, thì với một người mới bạn sẽ dính vào bên nào 95% thua lỗ, hay 5% thắng lợi? Nếu bạn là người khách quan, thì khả năng đến 95% bạn sẽ là người thua lỗ như số đông.
Hãy suy nghĩ khác đi!
Hãy đúng ngay từ khi mới bắt đầu!
Làm thế nào để biết đúng ngay từ đầu?
Xưa nước Nhật cũng chỉ là nước phong kiến lạc hậu. Rất may có Thiên hoàng Minh Trị, một cải cách lớn đã xảy ra. Ông học hỏi & ứng dụng các mô hình thành công tiên tiến nhất của các nước phương Tây: Hiến Pháp học từ Đức & Mỹ, Giáo Dục học từ Pháp, Lục Quân học từ Phổ, Hải Quân học từ Anh… Nhờ ông mà Nhật Bản đặt nền móng mà Nhật Bản trở nên lớn mạnh như bây giờ!
Bạn nghĩ gì khi một quốc gia copy nguyên bộ sách giáo khoa của quốc gia khác? (Trừ môn địa lý & lịch sử, văn học). Đó là hành động thông minh hay không có lòng tự tôn dân tộc?
Và quốc gia copy đó là Hàn Quốc ! Hàn Quốc đã copy và dịch nguyên bản từ bộ sách giáo khoa của Nhật Bản. Trong khi 2 nước này (lúc bấy giờ), cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt.
Một quyết định tuyệt vời đúng không?
Tuy nhiên, ở bộ nào đó, ở nước nào đó, cứ tốn hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng để đổi mới sách giáo khoa, mà cũng không xong!
Một đất nước còn thay đổi được, huống hồ là 1 cá nhân! Bạn hoàn toàn có thể trở thành NĐT thành công.
Lựa chọn quan trọng hơn sự nỗ lực.
Trong cuộc sống, ở góc độ tâm lý, ai cũng cho mình đúng. Và ngay cả người viết này cũng dễ phát sinh tâm lý như vậy. Nhưng đó lại là vấn đề lớn của chúng ta để tiến đến thành công và hạnh phúc.
Bởi cái gì càng hình thành lâu trong não của ta, ta càng tin nó đúng, dù nó sai đến mức độ nào đi nữa. Khi đó là gọi là Thành kiến chứng thực.
Điều này, khiến người trẻ dễ chấp nhận cái mới, và dễ học hơn người lớn tuổi. Bởi cái gì mọc rễ rồi, thì khó đào lên mà thay mới. Đó cũng là một lý do lớn để các công ty lớn tuyển mấy em học lực tốt mới ra trường (thường là 1 năm trở lại) để làm thực tập viên tiềm năng để làm cán bộ nguồn, hay sếp mà không tuyển những người kinh nghiệm hơn.
Suy cho cùng, con người cũng chỉ là chú vịt con – đã vào não rồi thì rất khó ra. Cho nên: “Sai 1 ly, đi 1 dặm” – “Đúng 1 tý kiếm tiền tỷ”
“Trí não của con người hoạt động rất giống cái trứng trong bụng. Khi một tinh trùng xâm nhập vào một quả trứng, trứng sẽ có một cơ chế tự động ngăn cản bất kỳ con tinh trùng nào khác xâm nhập vào nó. Trí não của con người đặc biệt hướng đến kết quả ở dạng tương tự. Và vì thế, con người thường tích lũy phần lớn các kết luận và những thái độ cư xử cố định mà không thường xuyên xem xét lại hoặc thay đổi chúng, ngay cả khi có đầy những bằng chứng hợp lý cho thấy chúng là sai”. Trích từ “Munger, Poor Charlie’s Almanack
Nỗ lực là điều tốt, nhưng lựa chọn là còn quan trọng hơn rất nhiều.
Thế khó của người nhà đầu tư lâu năm?
Một nhà đầu tư bình thường đã đầu tư và tìm hiểu chứng khoán trước 1 – 2 năm, thì khi đó sẽ học tốt hơn, thật thế ư?.
Thực tế bản thân là người giảng dạy về đầu tư và những nghiên cứu đọc được, Ngọ cảm giác sợ hãi hơn, nếu họ nói 5 năm hay 10 năm, thì Ngọ lại nghĩ ca này khó à nghen. Càng lâu năm, khi hệ thống đầu tư sai càng bén rễ, giống như ung thư giai đoạn cuối càng khó chữa!
Buffett từng chia sẻ đại ý: “Trong đầu tư, Bạn có thể hiểu ngay để trở nên thành công trong 5 phút, nhưng chẳng ai chịu thay đổi dù bạn thua khi đã đầu tư 10 năm”.
Thà hướng dẫn 1 người không biết gì, Ngọ thấy khả năng thành công của người đó cao hơn những người biết cả tỷ thứ mà thực tế chẳng biết thứ gì hết. Đó gọi là ảo tưởng sự hiểu biết.
Khi một thứ đã bén rễ trong đầu rồi, thành lỗi tư duy: “Thành kiến chứng thực” thì “Trí não của con người hoạt động rất giống cái trứng trong bụng. Khi một tinh trùng xâm nhập vào một quả trứng, trứng sẽ có một cơ chế tự động ngăn cản bất kỳ con tinh trùng nào khác xâm nhập vào nó.”, dường như khả năng tiếp nhận của họ rất thấp, đặc biệt khi ứng dụng.
Hãy tưởng tượng 1 thói quen, khi bạn đã quen với việc hút thuốc lá thì bỏ nó không hề dễ. Khi đã ghiện việc lên facebook thì việc cai nó không hề dễ. Bản chất khi đã nghiện, nó cũng chẳng khác mấy so với ma túy. Hệ thống tư duy của con người cũng không khác mấy, một khi hệ thống tư duy ấy thành thói quen, rất khó để thay đổi.
Đối với người quá cũ – bài học số 1 luôn là hãy quên những gì bạn biết trước đây đi. Bởi nó là tập hợp lẫn lộn những thứ bạn nghĩ là đúng, nhưng chỉ cần 1 ít điều sai trong hệ thống là bạn sẽ không hoạt động được.
Một ô tô nếu thiếu 1 chiếc bánh liệu có là chiếc xe an toàn? Còn suy nghĩ mạnh hơn, để bạn liên tưởng: “Có 1 cục cứt gà, được trộn trong chén cơm – cơm nhiều hơn đấy, liệu bạn có ăn chén đó?“. Xin lỗi bạn, khi những người lâu năm tôi hay nói họ nói về điều đó giúp cho học viên dễ liên tưởng và nhanh quên đi hệ thống sai lầm, bởi họ tìm đến Ngọ thì do phương pháp họ không hiệu quả như đúng bản chất của nó.
Nên một người chơi khá lâu, và không thành công – điều đáng khuyên nhất là: Nếu họ không xóa được quá khứ, hãy ra khỏi ngành chứng khoán. (Nếu được đánh cược, Ngọ sẽ đánh cược vào vế 2, tất nhiên ở vấn đề xác suất)
Đó là một phần lý do, thực tập sinh tiềm năng để xây dựng đội ngũ cốt cán yêu cầu sinh viên mới ra trường, hoặc dưới 1-2 năm kinh nghiệm. Bởi khi cách làm việc, tư duy thành văn hóa thì sẽ duy trì tốt và khó sửa đổi. Trong doanh nghiệp, ta đã từng nghe cụm từ: “Văn hóa doanh nghiệp tạo nên lợi thế cạnh tranh khác biệt”.
Chỉ cần mở 1 cánh cửa ra – (tức là bạn lựa chọn điều gì) – thì cuộc đời sẽ nở hoa hay cuộc sống bế tắc?
Peter Lynch (1 trong 3 NĐT thành công nhất thế kỷ 20) đã chia sẻ Đầu tư chỉ là môn Toán lớp 4! Đó đúng là bản chất về chứng khoán, và tất cả chỉ có thế.
Nếu bạn tự mò, bạn cũng có thể thành công, nhưng khả năng bạn thành công chỉ dưới 5%. Rõ ràng đây là phương án rất rủi ro, và chưa kể tốn thời gian & số tiền thua lỗ. Và khi đã hình thành sai tư duy và phong cách đầu tư cái giá phải trả cũng rất là đắt. Chứng khoán và bạn có thể mãi mãi không liên đới nhau.
Vậy làm thế nào để đầu tư đúng ngay từ đầu?
Bạn hãy tưởng tượng: Bạn có 1 phương pháp đầu tư đúng khoa học, chỉnh chu & toàn diện! Đã được kiểm định và những NĐT bậc thầy áp dụng! – Nó giống khẩu đại bác hạng nặng ở TTCK đấy!
Hãy tư duy như người Nhật, Hàn sẵn sàng phỏng theo những gì đã chứng minh để thành công xuyên suốt cả thế kỷ!
Để tăng tính hiệu quả, Ngọ chỉ dạy 1 kèm 1 đến khi bạn làm được mới xem là hoàn thành khóa học. Học được là sẽ làm được – Bạn được hỗ trợ trọn đời nữa.
P/S: Đối với số NĐT đã tham gia thị trường rồi, bạn sẽ được tiếp cận phương pháp đúng khoa học & được hướng dẫn, Ngọ sẽ phân tích đánh giá những lỗi sai của bạn, chỉ ra thế mạnh của bạn để bạn không thấy khó khăn hay thua lỗ nữa.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về hiệu ứng chú vịt con ở ông google hoặc sách. Nhưng bạn biết cách để đầu tư chứng khoán thành công sớm rồi đó!
Hãy chọn cho mình khóa học đúng khoa học & đã kiểm định hàng chục hàng trăm năm, và được áp dụng bởi những NĐT giỏi nhất càng sớm càng tốt! Càng muộn thì bạn đã hình thành hệ thống tư duy rồi, sẽ khó hơn muôn phần!
Chứng khoán là đầu tư. Đầu tư cho khóa học đúng khoa học là khởi đầu tuyệt vời trong đầu tư chứng khoán rồi đấy. Hãy khai thác hiệu ứng chú vịt con ngay bây giờ
Nguyễn Hữu Ngọ dạy học chứng khoán và quản lý quỹ
Đọc thêm:
- Hiệu ứng Dunning-Kruger: Thùng rỗng kêu to, biểu hiện trên TTCK và cách chữa trị
- Bản chất con người trong thị trường chứng khoán
Nguyễn Hữu Ngọ
Đào tạo chứng khoán & Tư vấn đầu tư
SĐT – Zalo: 096.774.6668
Chat Messenger: TẠI ĐÂY
Chat Zalo: TẠI ĐÂY
