ROE giảm có ý nghĩa gì? Hiểu đầy đủ từ A-Z

Nhiều lần nghiên cứu tài chính, ta thấy ROE giảm. Vậy ROE giảm có ý nghĩa gì và sự thật đằng sau của khi chỉ số ROE giảm.

Bài viết này, ta sẽ vén bức màn của chỉ số ROE khi nó giảm. Hiểu được ROE giảm có ý nghĩa gì, và tác động của nó ở góc độ doanh nghiệp và cả đầu tư chứng khoán.

Bạn hãy cứ xem đây là 1 hành trình du lịch trong thế giới tài chính cùng Ngọ, với Ngọ là hướng dẫn viên.

I. ROE là gì?

Dù ta không đi sâu về chi tiết điều này, nhưng ta cũng nên ôn lại xíu về ROE và bản chất của nó.

ROE = Lợi nhuận/Vốn chủ sở hữu

Do đó, ROE thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn của doanh nghiệp, hay nói cách khác 1 đồng vốn bỏ ra thì thu được bao nhiêu đồng lời.

Về mặt lý thuyết, ROE càng cao thì khả năng sử dụng vốn càng có hiệu quả. Những cổ phiếu có ROE cao thường được nhà đầu tư ưa chuộng hơn. Và tất yếu những cổ phiếu có chỉ số ROE cao cũng có giá cổ phiếu cao hơn.

Bài viết sâu hơn: Chỉ số ROE là gì? Viết đơn giản và cụ thể chi tiết

II. Phân tích toán học ROE giảm có ý nghĩa gì?

Ngay dưới, là hình minh họa về ROE của Vinamilk giai đoạn 2019-2022

Nhận xét: Ta thấy ROE của VNM trong 4 năm 2019-2022 ở mức rất cao, tối thiểu là 24,80%. Tuy nhiên thực tế, ta thấy ROE của Vinamilk giảm dần qua các năm. Vậy ROE giảm có ý nghĩa gì?

Ta phân tích từ công thức:

ROE = Lợi nhuận/Vốn chủ sở hữu.

Do đó, xét về toán học, có 3 trường hợp khiến ROE giảm:

1.ROE giảm khi lợi nhuận giảm, nhưng vốn chủ chủ hữu tăng.

Ví dụ:

Năm 1: Lợi nhuận bằng 30, Vốn chủ sở hữu (VCSH) = 100. Suy ra ROE = 30/100 = 30%.

Năm 2: Lợi nhuận giảm còn 20. VCSH tăng thành 120. Suy ra  ROE mới = 20/120 = 16.67%

2.ROE giảm khi lợi nhuận tăng, vốn chủ sở hữu tăng nhưng tỷ lệ % VCSH tăng nhiều hơn

Cũng tình huống ROE ban đầu bằng 30/100 = 30%. Tuy nhiên, ta có:

Năm 2: Lợi nhuận là 33 (tăng 10%) và VCSH = 120 (tăng 20% >10%). Khi đó ROE = 33/120 = 27,5%

3. ROE giảm khi lợi nhuận giảm, vốn chủ sở hữu giảm nhưng tỷ lệ % giảm của VCSH giảm ít hơn.

Nếu năm 2: Lợi nhuận = 24 (giảm 20%) và VCSH = 90 (giảm 10% < <20% ). Khi đó ROE mới là 24/90 = 26.6%

Về mặt Toán học, ta dễ dàng thấy ROE giảm sẽ có 1 trong 3 ý nghĩa trên. Cụ thể, ta mục sở thị với cổ phiếu Vinamilk.

Ta có ROEA (ROE trung bình) Vinamilk 2019 = 37.79%, ROEA VNM 2020: 35,02%. Giai đoạn này trúng vào trường hợp 2: Lợi nhuận tăng và VCSH tăng mạnh hơn.

Giai đoạn 2020-2021 (ROEA giảm từ 35,01% về 30,31%), giai đoạn này ứng với trường hợp 1, lợi nhuận giảm và VCSH tăng.

Giai đoạn 2021-2022 (ROEA giảm từ 30,31% về 24,80%), giai đoạn này ứng với trường hợp 3: Lợi nhuận giảm, VCSH giảm nhưng VCSH giảm tỷ lệ ít hơn.

III. Góc độ kinh tế: ROE giảm có ý nghĩa gì?

Vì ROE là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu suất kinh doanh của một doanh nghiệp. Do đó, ROE giảm phản ánh nhiều điều ta cần chú ý và xem xét, cụ thể:

1. ROE giảm thể hiện doanh nghiệp đang gặp trở ngại trong phát triển.

Khi ROE giảm, điều này có thể báo hiệu rằng công ty đang gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận từ vốn sở hữu của mình.

ROE giảm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, như: giảm doanh số bán hàng, tăng chi phí hoạt động, hoặc việc tăng cường đầu tư mà không có kết quả như mong đợi.

Như vậy, việc quan sát sự biến đổi của ROE là cần thiết để đánh giá xem liệu công ty đang vận hành hiệu quả và bền vững trong dài hạn hay không.

2. ROE giảm báo hiệu sức mạnh tài chính giảm xuống.

ROE thể hiện tình hình tài chính và quản lý vốn của công ty. Nó cho thấy công ty đang sử dụng vốn của cổ đông như thế nào, hiệu quả ra sao.

Do đó, khi ROE giảm, điều này có thể cho thấy công ty đang gặp vấn đề về hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu.

Có thể công ty đang đầu tư vào dự án không sinh lời, hoặc quản lý tài sản và nợ không hiệu quả dẫn đến giảm ROE.

ROE cũng là một chỉ số cảnh báo về rủi ro tài chính. Nếu ROE giảm một cách đáng kể trong nhiều năm liên tiếp, điều này báo hiệu sự đi xuống của sức mạnh tài chính công ty. Vậy nên, chúng sẽ làm mất lòng tin của nhà đầu tư và cổ đông.

3. ROE với việc đầu tư và cổ đông

Warren Buffett là một nhà đầu tư thích sử dụng, chỉ số ROE khi phân tích doanh nghiệp. Tất nhiên, nhiều nhà đầu tư khác cũng sẽ thấy chỉ số ROE giảm cũng có những ảnh hưởng nhất định.

Tập trung vào lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), chứ không phải lợi nhuận trên cổ phiếu (EPS) – Warren Buffett

Đọc thêm: #200 câu nói CỰC HAY của Warren Buffett về TẤT TẦN TẬT các thứ trên đời

ROE giảm sẽ ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư và  quan tâm của cổ đông. ROE giảm, thể hiện hiệu quả sinh lời giảm sút do đó khiến nhà đầu tư lo ngại.

Việc lo ngại này khiến cho cổ phiếu bị định giá thấp hơn và giảm lượng đầu tư vào công ty khiến giá cổ phiếu giảm tương ứng.

4. Những hậu quả tiềm tàng khác khi ROE giảm

ROE giảm có thể gây ra một loạt hậu quả tiềm tàng cho công ty.

Đầu tiên, nếu ROE giảm do lợi nhuận ròng giảm, công ty có thể gặp khó khăn trong việc tài trợ các dự án mới hoặc phát triển hoạt động kinh doanh. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh và phát triển của công ty trong thị trường.

Ngoài ra, ROE giảm cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng vay vốn của công ty từ ngân hàng hoặc thị trường tài chính. Mức ROE thấp có thể khiến các nhà cung cấp vốn hoặc các tổ chức tài chính không tin tưởng vào khả năng thanh toán nợ của công ty, từ đó làm tăng chi phí vay và hạn chế khả năng mở rộng hoặc phát triển của công ty.

Qua 4 phân tích trên, Ngọ tin bạn cũng sẽ hiểu phần nào ROE giảm có ý nghĩa gì để đầu tư tốt hơn.

IV. Cơ hội đầu tư cho cổ phiếu có ROE giảm?

Không phải cứ doanh nghiệp tốt là bạn sẽ kiếm lời từ đầu tư cổ phiếu. Đây có thể là phi vụ đầu tư cổ phiếu tồi nếu bạn mua với giá rất cao.

Thực tế cổ phiếu Vinamilk ở minh họa này, có xu hướng xuống từ 2018 đến 2022. Tuy nhiên, những cổ phiếu dạng này vẫn có thể cho những lợi nhuận sinh lời đáng kể. Trong trường hợp sau:

Khi ROE giảm, thì hiệu suất tài chính của doanh nghiệp giảm, do đó mức định giá sẽ giảm.

Giả định mã CPX (CTCP CophieuX) –  Bán sữa Sư Tử! Trong điều kiện thường với mức định giá P/E = 15 với ROE = 25%. Tuy nhiên, do ROE giảm còn 15%, nên định giá bây giờ P/E = 10.

Do đó, bây giờ ROE tăng trở lại do lợi nhuận tăng 66.7%. Do đó, P/E mới = 15, và do sẽ lãi tăng thêm 66.7%, nên giá có thể tăng lên gấp đôi!

Mã cổ phiếu tăng, do ROE tăng hoặc giữ nguyên, thường sẽ tăng ở mức độ hợp lý hoặc ít. Tuy nhiên khi ROE chuyển từ ROE giảm sang ROE tăng dễ dẫn đến giá cổ phiếu tăng nhiều hơn.

Ý nghĩa rõ nét của ROE giảm trong đầu tư sẽ là như vậy.

V. Tổng kết:  ROE giảm có ý nghĩa gì?

ROE thể hiện hiệu suất hoặc hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

ROE giảm là do lợi nhuận giảm và vốn chủ sở hữu tăng. Hoặc ROE giảm có thể lợi nhuận và VCSH cùng giảm hoặc tăng nhưng không tương ứng với lợi nhuận.

Khi ROE giảm, thể hiện hiệu quả kinh tế, tài chính của đi xuống. Sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp nếu kéo dài, khó mở rộng.

ROE giảm cũng tác động đến đánh giá và niềm tin của cổ đông với cổ phiếu, và cũng ảnh hưởng đến mức tín dụng khi cần vay vốn

ROE giảm cũng tạo ra cơ hội đầu tư tốt, vì được định giá thấp hơn, nhất là khi ROE chuyển từ giảm sang tăng do lợi nhuận tăng.

VI. Bài học cá nhân về ROE?

ROE = Lợi nhuận/Vốn chủ sở hữu. Nhiều lúc chúng ta thấy người khác thu nhập cao, hoặc giàu có nên ta “mơ”. Nhưng thực chất cuộc sống là 1 quá trình tích lũy và học tập.

Họ giàu có, họ thông minh sẵn, họ được đầu tư nhiều hơn, thì họ có thể làm ra nhiều hơn. Nhưng điều đó, không quá ấn tượng nếu ta nên so sánh với thực tế bản thân ta nếu vốn họ 100 tỷ/10 tỷ còn ta bàn tay trắng!

Con của tỷ phú để thành triệu phú rất dễ. Nhưng nếu bạn tay trắng mà kiếm được 10 tỷ, thì cũng ổn, 100 tỷ thì quá tốt!

ROE = Lợi nhuận/Vốn chủ sở hữu. Tức là thu nhập dựa vào vốn gốc của ta như xuất thân, tuổi tác, môi trường, gen di truyền…

Quan trọng làm sao để ROE của bản thân ta tăng, tức là mình tốt hơn mình trong quá khứ, nhờ học tập và làm việc.