Trung bình giá là sao? Chiến lược DCA là gì? Cách tạo nên 1 tỷ ở tuổi 30

Trung bình giá là sao? DCA là gì? – Khi bản chất gốc là từ Dollar Cost Average đây là 1 chiến lược đầu tư – nhưng khi về Việt Nam có khi tạo sự nhầm lẫn đáng tiếc.

1. Một câu chuyện về trung bình giá

Cách đây 9 năm trước, Ngố khi đang làm Viettel, hắn bắt đầu từ mức lương  7 triệu đồng, dần dần lên hơn 1000 USD. Nhưng thấy làm công ăn lương kiểu này khó mà giàu được, mà thực ra nó muốn một kênh giữ tiền để có thể gia tăng tiền qua thời gian, ít nhất là hơn lãi ngân hàng.

May mắn sao, hắn có 1 người bạn học đại học là Ngọ CophieuX nói: “Ê ku! Ku đầu tư vào thị trường chứng khoán đi.”

Ngố nói: “Tao sợ lắm mày ơi, thị trường chứng khoán cứ biến động liên tục trong thời gian ngắn, tao làm vất vả, không có thời gian mà theo dõi.

Ngọ CophieuX: Ừ, thì đúng là thị trường hay biến động, tuy nhiên mày đừng có dự tính thời điểm thị trường làm quái gì, hãy cứ trích tiền lương hàng tháng mày mà mua thôi – tháng tiết kiệm 5 triệu thì cứ đầu tư 5 triệu vào thị trường chứng khoán. Chiến lược ấy gọi là bình quân chi phí đô la!

Rồi từ đó Ngố cứ đều đặn 1 tháng đầu tư 5 triệu đồng vào chứng khoán, từ mức lương của mình. Ngố trải rộng khoản đầu tư của mình vào 20 mã khác nhau. Và vẫn giữ tinh thần mà Ngọ CophieuX hướng dẫn đến bây giờ.

Ngố biết rất ít về cổ phiếu, không giống như Ngọ CophieuX  rành chứng khoán quá trời . Tuy nhiên Ngố mua rải rác những công ty chất lượng cao và không quá đắt đỏ, và giữ chúng lâu dài.

Tháng đầu tiên, với 5 triệu đồng, mà giá cổ phiếu là 50k/cổ phiếu thì Ngố sở hữu là 100 cổ phiếu. Tuy nhiên giá cổ phiếu giảm xuống còn 40k/cổ phiếu ở tháng thứ 2, thì sử dụng chiến lược bình quân chi phí đô la, Ngố mua được 5 triệu/40k = 125 cổ phiếu.

Tháng thứ 3, giá cổ phiếu tăng 60k – khi đó với  5triệu, Ngố sẽ mua được 5 triệu/60k =83,3 cổ phiếu.

Giá cổ phiếu tăng lên, và có lúc giá cổ phiếu giảm xuống – Ngố vẫn cứ mua cổ phiếu, nếu giá tăng thì Ngố mua số lượng ít hơn, mà giá giảm thì Ngố lại mua cổ phiếu nhiều hơn.

Góc độ nào đó cũng giống triết lý mua thấp bán cao nhỉ, đơn giản mua nhiều hơn khi giá thấp và mua ít hơn khi giá cao.

Sau 1 năm, Ngố đã đầu tư được 60 triệu đồng (5 triệu/tháng) – Ngố nhận ra là mức giá trung bình Ngố mua là 48k/cổ phiếu.

Thời gian cứ thế trôi qua, và thị trường chứng khoán trải qua những thăng trầm. Tuy nhiên, Ngố không quan tâm đến những biến động ngắn hạn vì Ngố tin vào tiềm năng dài hạn của cổ phiếu mà Ngố đã đầu tư. Ngố nắm giữ cổ phiếu của mình, cho phép chúng tăng giá trị theo thời gian.

Ở lứa tuổi 30, với chính sách tiết kiệm và đầu tư như vậy, Ngố tiết kiệm được 500 triệu đồng, trong 8,3 năm. Ngố khoe với Ngọ CophieuX như vậy, kèm theo lời nói:
“Tao đã có trong tay 1 tỷ đồng ở tuổi 30 đó, vì 500 triệu tiết kiệm và lãi 500 triệu nhờ chiến lược đầu tư 5 triệu 1 tháng.”

Ngọ CophieuX thấy lòng phơi phới, vì hồi xưa ai cũng gọi đứa bạn mình là Ngố, nhưng Ngọ CophieuX tin 1 tỷ đồng của Ngố tuổi 30 thì 95% không đạt đến, trừ ba mẹ cho.

Ngố lại hỏi Ngọ CophieuX: Chứ mày sao rồi?

Ngọ: Tao chọn nghỉ hưu rồi! Nhưng để hợp lý hóa tao chọn nghỉ hưu bán phần, và ngồi chia sẻ luyên thuyên về những người bạn của mình trên CophieuX.com Bài viết 2021: Ngọ chọn cuộc sống nghỉ hưu tại đây

Ngố: Đúng là chiến lược bình quân chi phí đô la của mày hay thật, đơn giản. Nó không chỉ luyện tính tiết kiệm và việc an nhàn đầu tư.

Qua câu chuyện có phần tưởng thưởng trên, nó cũng thể hiện sức mạnh Trung Bình Chi Phí đô la. Bằng cách liên tục đầu tư một số tiền cố định theo thời gian, Ngố đã giảm thiểu tác động của sự biến động ngắn hạn của thị trường và hưởng lợi từ quỹ đạo đi lên chung của cổ phiếu.

Trung bình chi phí đô la (DCA)  cho phép Ngố mua nhiều cổ phiếu hơn khi giá thấp và ít cổ phiếu hơn khi giá cao, cuối cùng dẫn đến giá mua trung bình thuận lợi và khoản đầu tư có lãi.

2. Ví dụ về trung bình giá, DCA

Như hình trên ta thấy rằng, nếu chúng ta mỗi tháng tiết kiệm và đầu tư vào thị trường chứng khoán 5 triệu/tháng. Bất chấp thị trường lên và xuống.

Giả định ta lấy mức Vn-Index làm chuẩn. Thì rõ ràng sau 12 tháng, mua liên tục ta sẽ có mức giá trung bình ở vị trí Vn-Index  1066 điểm, với số lượng là 56,285 cổ phần.

Ở đây là tính theo 1 chuỗi thời gian, từ tháng 1 đến tháng 12. Còn nếu ta nghĩ mỗi tháng giống mỗi môn học, thì cái này, giống điểm trung bình của các môn thôi.

Qua ví dụ là ảnh trên, bạn cũng hiểu trung bình giá là sao và DCA là gì rồi. Ta sẽ tiếp tục hành trình…

3. Hiểu hơn về Trung bình giá là sao? DCA là gì?

• Trung bình chi phí đô la là hoạt động đầu tư có hệ thống và có tính ứng dụng cao. Khi đầu tư các khoản tiền bằng nhau trong 1 khoảng thời gian đều đặn, bất kể giá của chứng khoán là bao nhiêu.
• Trung bình chi phí đô la có thể làm giảm tác động tổng thể của biến động giá và giảm chi phí trung bình trên mỗi cổ phiếu.
• Bằng cách mua thường xuyên cả thị trường lên và xuống, các nhà đầu tư mua nhiều cổ phiếu hơn khi thấp hơn và ít cổ phiếu hơn khi giá cao hơn.
• Trung bình chi phí đô la đảm bảo ngăn chặn một khoản đầu tư không đúng thời điểm với mức giá quá cao.
• Các nhà đầu tư mới bắt đầu và lâu năm đều có thể hưởng lợi từ việc tính trung bình chi phí bằng đô la.

Đoạn trên, Ngọ dùng trung bình chi phí đô la, cho nó đúng thuật ngữ chuyên môn hơn, nghe nó oách hơn hẳn!

4. Lợi ích đầu tư theo trung bình giá và DCA là gì?

Đầu tư theo tính trung bình giá mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

Giảm số tiền trung bình bạn đầu tư: Phương pháp trung bình giá giúp giảm số tiền trung bình của bạn cho mỗi khoản đầu tư. Thay vì đầu tư toàn bộ số tiền một lần, bạn chia nhỏ số tiền và đầu tư theo từng khoảng thời gian đều đặn. Điều này giúp đảm bảo rằng bạn không bỏ quá nhiều tiền vào thời điểm giá cổ phiếu cao.

Xây dựng thói quen đầu tư thường xuyên: Áp dụng trung bình giá (DCA) sẽ củng cố thói quen đầu tư thường xuyên. Bằng cách đầu tư định kỳ, bạn sẽ tạo nên một thói quen tích lũy cổ phiếu và xây dựng sự giàu theo thời gian. Việc đầu tư đều đặn giúp tăng khả năng tích lũy tài sản và đạt được mục tiêu tài chính dài hạn.

Tự động hóa và giảm lo lắng về thời điểm đầu tư: Đầu tư theo phương pháp trung bình giá (DCA) là một phương pháp tự động và giúp ta tránh lo lắng về thời điểm đầu tư. Thay vì phải quan tâm và quyết định khi nào là thời điểm tốt nhất để mua cổ phiếu, ta đơn giản chỉ cần tuân thủ kế hoạch đầu tư định kỳ. Điều này giúp loại bỏ sự căng thẳng và lo lắng liên quan đến việc xác định thời điểm đầu tư.

Loại bỏ cạm bẫy thời điểm thị trường: Đầu tư theo trung bình giá (DCA) sẽ loại bỏ cạm bẫy tính toán thời điểm thị trường, như việc đầu tư khi giá tăng hoặc giảm. Thay vì cố gắng dự đoán thời điểm hoàn hảo để mua cổ phiếu, ta đầu tư định kỳ và không bị ảnh hưởng bởi biến động ngắn hạn trên thị trường. Điều này giúp tạo ra một lợi thế trong việc mua cổ phiếu với giá trung bình tốt hơn.

Loại bỏ cảm xúc và bảo vệ lợi nhuận: Đầu tư theo trung bình giá (DCA), ta có thể loại bỏ cảm xúc ra khỏi quá trình đầu tư và ngăn bạn khỏi khả năng gây tổn hại đến lợi nhuận của danh mục đầu tư. Thay vì bị tác động bởi biến động ngắn hạn và quyết định dựa trên cảm xúc, bạn tuân thủ kế hoạch đầu tư có hệ thống và không bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường.

Hiệu quả khi thị trường giá xuống: Chiến lược bình quân giá DCA, khi ta chấp nhận mua nhiều lần để được mức giá trung bình, thì khi thị trường xuống giá ta mua được nhiều cổ phiếu hơn và làm giảm mức giá này so với việc mua 1 lần ngay từ đầu.

5. Nhược điểm đầu tư theo trung bình giá và DCA là gì?

Về cơ bản, chẳng có cái gì trong đầu tư mà toàn ưu mà không có nhược. Tuy nhiên khi ta hiểu những nhược điểm và chấp nhận nó, ta sẽ đầu tư đơn giản hơn rất nhiều. Vậy nhược điểm của trung bình giá là gì? DCA là gì?. Ngọ sẽ làm rõ như sau:

Chi phí giao dịch cao hơn: Nếu bạn mua cổ phiếu trên sàn thì chẳng phải vấn đề, bởi nó tính theo % số tiền giao dịch. Tuy nhiên nếu bạn đầu tư vào các quỹ mở về chỉ số có thể bạn sẽ phải chịu chi phí cao hơn. Và đôi khi, nếu nhà đầu tư cá nhân nhận cổ tức bằng cổ phiếu ví dụ tỷ lệ 10:1 – Nếu bạn sở hữu 900 cổ phiếu bạn sẽ nhận thêm 90 cổ phiếu, 90 cổ phiếu này là lô lẻ, giao dịch sẽ khó hơn và có thể bạn phải bán thấp hơn.

Việc phân bổ tài sản: Đầu tư theo trung bình giá hay DCA sẽ tập trung phân bổ tài sản định kỳ. Do đó, nó cũng sẽ làm phức tạp hơn quá trình phân bổ, do mất nhiều thời gian cũng như những thay đổi về môi trường kinh tế và tài chính.

Lợi nhuận kỳ vọng thấp: Đầu tư theo trung bình giá (DCA) có thể dẫn đến lợi nhuận thấp. Ta hiểu rằng lợi nhuận và rủi ro sẽ luôn song hành – rủi ro thấp lợi nhuận thấp, rủi ro cao lợi nhuận cao. Vì ta theo đuổi giảm thiểu rủi ro thông qua đầu tư theo trung bình giá DCA, nên khả năng ta sẽ giảm lợi nhuận tiềm năng. Trong một thị trường giá tăng, việc đầu tư 1 lần có thể mang lại lợi nhuận cao hơn – còn mua nhiều lần lại mang lợi nhuận thấp hơn 1 lần ngay từ đầu.

Quy trình phức tạp: Nhiều khi việc ứng dụng trung bình giá (DCA) cần theo dõi các khoản đầu  tư theo một mốc thời gian cố định. Do đó, có thể tốn thời gian và chi phí cơ hội so với việc đầu tư một lần. Với việc không chênh lệch chi phí không đáng kể, thì đầu tư theo kiểm này lại tốn thời gian hơn.

6. Chiến lược trung bình giá DCA và lãi kép

Chiến lược DCA đặc biệt hiệu quả hơn nếu bạn tái đầu tư cổ tức kiếm được vào thị trường. Nhiều cổ phiếu luôn có kế hoạch trả cổ tức hấp dẫn, giúp bạn tái đầu tư cổ tức, nhằm mang lại lợi nhuận lớn hơn trong tương lai.

Việc khai thác sức mạnh của lãi kép sẽ giúp bạn giàu có theo thời gian. Hãy đơn giản cổ tức từ cổ phiếu giống như việc nhận lãi khi gửi tiền ngân hàng. Sau khi nhận số tiền đó, bạn sẽ lấy tiền này tiếp tục đầu tư để tạo một vòng lãi tiếp theo. Việc lãi mẹ đẻ lãi con này sẽ làm bạn gia tăng tài chính nhanh chóng.

“Trong đời của tôi, không nhiều câu hỏi mà tôi không thể giải quyết được bằng cách thêm 40 đô la vào cái máy lãi kép của tôi.” ~ Charlie Munger

“Lãi kép là bằng chứng của sự tồn tại của các vị thần.” ~ Jeff Rich

Để hiểu hơn lãi kép, Ngọ có ví dụ minh họa: chúng ta hãy nhìn lại việc tiết kiệm 30 triệu đồng/năm của bạn trong thời gian 41 năm và đầu tư với mức lãi kép 20%/năm?

Ngọ đã viết bài: Sự kỳ diệu của lãi kép – tại đây, và được đánh giá rất cao. Bạn có thể tham khảo để hiểu hơn sự tuyệt vời này.

7. Điểm tuyệt vời của trung bình giá DCA cho nhà đầu tư mới

Trung bình giá (DCA) – một chiến lược đầu tư cùng 1 mức tiền qua các khoản thời gian, rất phù hợp với nhà đầu tư mới. Lý do: (1) Nhà đầu tư mới có thể tiết kiệm tiền qua công việc hàng tháng của mình (2) Không đòi hỏi chuyên môn cao, khi vốn dĩ họ chưa trang bị nhiều kiến thức.

Nhà đầu tư mới và thiếu kinh nghiệm không cần phải biết các phương pháp phức tạp và dành hàng giờ để phân tích thị trường.

Thứ họ cần là sự nhất quán và kỷ luật để đi theo nó trong một thời gian dài.

Thực tế, trung bình giá không đảm bảo lợi nhuận trong thời gian ngắn, nhưng nó đảm bảo tính cân bằng. Cho bạn có động lực để làm việc, duy trì dễ dàng để vượt qua các biến động thị trường, cho phép danh mục bạn tăng trưởng theo thời gian ổn định hơn.

8. Một sự sai lầm khi ứng dụng DCA của nhà đầu tư Việt Nam

Trung bình giá nguyên gốc nó rất khác, tức là DCA  – trung bình chi phí đô la. Bạn đầu tư cùng 1 số tiền theo các khoản thời gian.

Tuy nhiên là người thực chiến ở thị trường chứng khoán Việt, Ngọ thấy 1 sai lầm khi trung bình giá rất lớn. Họ không hiểu trung bình giá là sao hết!

Hầu hết nhà đầu tư Việt Nam là đánh bạc (bộ phận này đa số nhưng lại không ý thức là mình đang đánh bạc) hoặc lướt sóng.

Đối với người lướt sóng đúng hiệu, họ sẽ mua khi cổ phiếu tăng và có chiến lược mua từng phần. Mua nhiều hơn khi giá tăng. Và sẵn sàng cắt lỗ khi giá xuống, chứ không trung bình giá xuống.

Còn người mới hoặc không biết gì có 2 lỗi sai cơ bản:

• Mua 1 phát gần hết tiền lúc giá tăng, do đó hết tiền rồi thì làm gì có chuyện trung bình giá xuống – trừ khi huy động các nguồn lực bên ngoài, hoặc các tài khoản khác – các quỹ khác như quỹ khẩn cấp, chạy vạy đủ đường để thêm tiền vào và lỗ to.
• Không chịu cắt lỗ, mà trung bình giá xuống – trong khi vốn dĩ cách tiếp cận ban đầu đã sai lầm. Theo đúng kiểu mà dân trong nghề nói: “Cố tình trồng hoa, hoa không nở. Vô tình lướt sóng thành cổ đông”.

Còn đối với nhà đầu tư giá trị, ở đây đầu tư giá trị đúng nghĩa nhé, thì họ quá rõ trung bình giá là sao, DCA là gì rồi – kiểu giống như hiểu bản chất ấy. Do đó, họ cứ mua thêm khi giá xuống, thực sự đây là lúc trung bình giá, DCA phát huy tác dụng nhất.

9. Chia sẻ cuối về trung bình giá là sao? DCA là gì?

Thực tế, Ngọ thấy việc ứng dụng trung bình giá trong đầu tư, giống như việc bỏ tiền heo hàng tháng.

Tất nhiên với việc phát triển kinh tế lên lần, nó giống như mấy cụ, mấy bác thời xưa mua 1-2 chỉ vàng thủ thân. Ngày nay có thể gửi ngân hàng hàng tháng, nhưng nếu bạn chấp nhận sự biến động thì sử dụng chiến lược đầu tư chứng khoán này quá ổn áp.

Tất nhiên, điều này không chỉ ứng dụng trong tài chính, mà có thể nhiều khác nữa – chúng ta thực hiện một khoản nhỏ 1 cách đều đặn. Ví dụ là một khoản tiền để nâng trình độ hàng năm – đầu to thì tiền nhiều.

Ngọ coi trọng việc học, chẳng có công ty hay những nhân vật lớn nào đánh giá thấp việc học đâu. Học từ 1 cuốn sách, học từ 1 người thầy hoặc người hơn mình, học từ công việc và học qua thất bại.

Đầu tư trung bình giá là 1 chiến lược hiệu quả khi thị trường đi xuống. Nhiều khi nhìn lại đời người thì cũng có những lúc thăng trầm giống cổ phiếu.

Ta trung bình giá trong chi tiêu – nếu công việc tốt lên ta cũng không xài quá mức, để lỡ như khó khăn ta sống 1 cuộc đời vui vẻ. Và giai đoạn, thấy vướng víu nào đó, lúc ta nản thì ta còn có 1 thói quen học tập. Có thể gọi là “trung bình giá trị cuộc sống” không nhỉ?

Nếu bạn muốn đầu tư 1 mức lãi từ 8-10%/năm, chiến lược trung bình chi phí đô la DCA sẽ làm tốt. Tuy nhiên nếu bạn muốn nâng tỷ lệ lợi nhuận này lên, hãy ủy thác cho Ngọ hoặc đăng ký 1 khóa học tài chính. Chắc chắn bạn sẽ thấy sự tuyệt vời hơn rất nhiều.

Hi vọng, qua bài viết này, bạn sẽ không còn lăn tăn trung bình giá là sao hay DCA là gì. Mà quan trọng hơn là tập trung việc xây dựng chiến lược bền vững theo thời gian.